Irak van dictatuur naar democratie
RIJSWIJK (ANP) – Irakezen mogen zich zaterdag uitspreken over een nieuwe grondwet. Op de dag af drie jaar geleden spraken zij zich uit over een nieuwe president. De opkomst bedroeg toen 100 procent. Al deze stemmen gingen toen naar Saddam Hussein. De weg van dictatuur naar democratie.
Maart 2003: Onder leiding van de Verenigde Staten valt een groep landen Irak binnen.Mei 2003: De Amerikaanse president Bush verklaart dat er een einde is gekomen aan de grote gevechtshandelingen en dat nu kan worden begonnen met de wederopbouw.
September 2003: Een regeringsraad wordt geïnstalleerd die samen met de Amerikanen het land tijdelijk gaat besturen. De Amerikaanse Coalition Provisional Authority geldt als hoogste instantie van 1 mei 2003 tot 28 juni 2004.
December 2003: Ex–president Saddam Hussein wordt gevangengenomen.
Juni 2004: De regeringsraad wordt opgeheven en de Amerikanen dragen de macht over aan een interim–regering onder leiding van de sjiiet Iyad Allawi. Die bereidt parlementsverkiezingen voor. De soenniet Ghazi al–Yawar wordt tot interim–president gekozen.
Augustus 2004: Een Nationale Conferentie vormt een tijdelijk parlement totdat het volk in januari van dat jaar erop voor het eerst een volksvertegenwoordiging mag kiezen.
Januari 2005: Voor het eerst in decennia zijn er vrije verkiezingen. De soennieten boycotten de verkiezingen deels uit angst voor aanslagen. De sjiitische coalitie Verenigde Iraakse Alliantie (VIA) komt als grootste uit de bus met een Koerdisch blok als goede tweede. Beide groepen gaan een overgangsregering vormen.
April 2005: De leider van de Patriottische Unie van Koerdistan, Jalal Talabani, wordt door het parlement tot nieuwe president gekozen.
Mei 2005: De sjiitische premier en Dawa–leider Ibrahim al–Jaafari presenteert zijn nieuwe kabinet.
Augustus 2005: De sjiieten en Koerden bereiken een akkoord over een nieuwe grondwet. De soennieten keuren het af. Nog twee maanden hierna wordt er met de soennieten onderhandeld over een aanpassing van de grondwetstekst.
Oktober 2005: Op de 15e mag de bevolking zich in een referendum uitspreken over de grondwet. Op de 19e begint het proces tegen oud–president Saddam Hussein voor het Speciale Iraakse Tribunaal.
December 2005: Op de 15e kiezen de Irakezen ongeacht de uitslag van het referendum een nieuw parlement. Mocht het referendum worden goedgekeurd dan wijst dit parlement een nieuw staatshoofd aan voor vier jaar. De grootste partij uit het parlement mag de premier leveren. Wordt de grondwet afgewezen dan is het een interim–parlement dat weer een nieuwe grondwet moet opstellen waarna die weer moet worden goedgekeurd in een referendum. Daarna volgen dan weer parlementsverkiezingen.