Tijdens de bijeenkomst, die georganiseerd was door het Leerhuis Amsterdam Tenach en Evangelie, kruiste hij de degens met oud-secretaris van het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) Mient Jan Faber.Patijn, die opgroeide in een hervormd gezin maar de kerk niet meer vanbinnen ziet, meent dat er momenten zijn dat kerken moeten spreken, omdat zwijgen dan laf is. Zoals na de moord op Theo van Gogh. „Toen was er een hetze gaande tegen de islam. De kerken hebben het probleem langs zien komen en reageerden niet. De sfeer is sindsdien verslechterd. Maar ook nu zijn er kansen, want de sfeer is nog niet goed.”

Volgens Patijn kunnen joden en christenen samen opkomen voor „hun geloofsgenoten” door een statement af te geven. Ze zouden de bevolking, aldus Patijn, duidelijk moeten maken dat men van hun moslimbroeders af moet blijven. „Het gaat om de uitoefening van het geloof door bijna 1 miljoen landgenoten, voor wie we moeten opkomen als hun geloof op de mesthoop gegooid dreigt te worden. We hebben er in Nederland alleen maar belang bij om de Nederlandse islam te ontwikkelen en naar ons toe te halen.”

Het Samen op Weg-proces in de protestantse kerken heeft volgens de Amsterdamse oud-burgemeester geleid tot een kerk waar haast niets meer gebeurt. „Het is net als met grote bedrijven die na een fusie uitgeput zijn.”

Hij meent dat de protestantse kerken moeten oppassen om de boot niet te missen. „De mensen snakken nu naar religie, maar die ontwikkeling kan de kerken wel eens voorbijgaan. Een zwijgende kerk in het maatschappelijk leven is een marginale kerk.”

Faber herkende wel iets in de kritiek op de Protestantse Kerk. „Het instituut is verbureaucratiseerd. Een bureaucraat spreekt niet, want hij heeft geen autoriteit. De tijd is voorbij dat de kerk gezag had in de samenleving, de kerk is nu verborgen. Ik denk niet dat de kerken richting kunnen geven in de maatschappij, maar het is wel nodig dat mensen hun nek uitsteken.”

Hij ziet ook een positieve ontwikkeling. „De kerken zijn nu intensief bezig om de gemeenteleden te helpen op een goede manier in de samenleving te staan. Er zijn veel kerken die cursussen over de islam geven.”

De oud-IKV-secretaris, die nu bijzonder hoogleraar aan de Vrije Universiteit is, verwacht niet veel van de theologische discussie tussen de islam en het christendom, „al moet het debat wel gevoerd worden.” Hij gelooft niet dat de christelijke kerk zich in de richting van de islam beweegt. Wel ziet hij iets van een „prille toenadering.”

Faber zoekt het zelf vooral in persoonlijke contacten met moslims, onder meer in het Midden-Oosten, bij wie hij tijdens gesprekken doorvraagt naar hun ethische argumenten om geweld goed te keuren.