Het waren de ernstigste rellen in de Russische hoofdstad sinds de beschieting van het Witte Huis door president Jeltsin in 1993. Dit keer vormde de aanleiding het verlies van de WK-voetbalwedstrijd tegen Japan.

Toneel van de rellen vormde het Manegeplein in hartje centrum, waar zowel het Kremlin als de Doema zijn gelegen. Het Moskouse stadsbestuur had er een metershoog televisiescherm geplaatst. Meer dan 9.000 voetbalfans hadden er zich verzameld.

Velen waren al voor de wedstrijd stomdronken. Literflessen bier en flessen pure wodka gingen als warme broodjes over de toonbanken van de overal aanwezige drankkiosken. Zwaaiend met enorme Russische vlaggen riepen de supporters nationalistische leuzen en sommigen zelfs racistische en fascistische leuzen. Onder hen bevond zich ook een groot aantal skinheads, herkenbaar aan de kale hoofden.

Toen tijdens de wedstrijd duidelijk werd dat Rusland kansloos was tegen de Japanners, begonnen dronken fans hun lege wodka- en bierflessen massaal het publiek in te gooien. Vervolgens ontstonden er kleine vechtpartijen en gedrang. De vechtpartijen gingen gepaard met veel bloed en geschreeuw. Het eerste dodelijke slachtoffer, een supporter, bezweek hier.

Na afloop van de wedstrijd richtten de relschoppers zich op de nabij geparkeerde auto’s voor de Doema. De auto’s werden in elkaar getrapt en in brand gestoken. Ook de brandweer en ambulance, die eerder op de plaats des onheils waren dan de politie, moesten het ontgelden en konden hun werk niet doen.

Vervolgens trok een groep van vele honderden dronken fans de Moskouse hoofdstraat Tverskaja in. Ze wierpen zich massaal op de hier aanwezig luxe winkels en restaurants. Ook moest een groepje Japanse studenten het ontgelden. Al die tijd was er nauwelijks politie te vinden. De Omon -de Russische mobiele eenheid- kwam pas opdraven toen een deel van het kwaad al was geschied. Pas in de avond gelukte het hen de orde in de Russische hoofdstad te herstellen. Het tweede dodelijke slachtoffer -een lid van de mobiele eenheid- was toen al gevallen.

Russische media leggen de fout voor de rellen bij het Moskouse stadsbestuur. Waarom hadden ze geen Omon-peletons klaarstaan nabij het televisiescherm? Sommige Russische kranten vragen zich of het onervaren Moskou wel klaar is om overal in het openbaar televisieschermen te plaatsen om voetbal te kunnen kijken. Het Moskouse stadsbestuur heeft vanmorgen inmiddels alle schermen uit de stad laten verwijderen.

Russische politici brengen de rellen rechtstreeks in verband met het groeiende rechts-extremisme in Rusland, vooral vertegenwoordigd door de skinheads. Zij waren de afgelopen maanden betrokken bij een toenemend aantal racistische aanvallen en rellen, vooral gericht tegen burgers van niet-Russische afkomst. Ook in deze gevallen liet de politie het meestal afweten.

Juist de afgelopen week stemde de Doema op aandringen van president Poetin over een wetsvoorstel dat een hardere aanpak van dergelijk geweld voorstaat. Maar zowel communisten als liberalen stemden tegen. Zij menen dat deze wet vooral een middel van het Kremlin wordt om hard te kunnen optreden tegen de oppositie. Door de rellen van gisteren lijken sommigen van hen hun standpunt te willen herzien.