Geen literaire bedoelingen in Genesis 1
Het RD organiseert morgen zaterdag een studiedag over de bijbelse scheppingsgeschiedenis. De dag is een vervolg op de debatavond van deze krant over Intelligent Design. In het derde artikel in een serie in aanloop naar het debat laakt dr. ir. A. Ph. Coste speculaties over de symbolische duiding van het begrip dag in Genesis.
Veel christenen zijn er niet zeker van dat God alles in zes dagen geschapen heeft, waarbij een dag opgevat wordt als een tijdsduur van 24 uur. Niet de Bijbel geeft aanleiding om hieraan te twijfelen, maar invloeden van buitenaf. De zon werd op de vierde dag geschapen en dit leidt tot speculaties buiten de Bijbel om. Geologen die geen rekening houden met de zondvloed hebben veel meer tijd nodig. Evolutionisten hebben miljoenen jaren nodig.De Bijbel leert wat God Zelf zegt: de eerste dag is dag één, in het Hebreeuws: ”yom ehad”. De duur van een dag (”yom”) is duidelijk bepaald en geeft nooit een periode aan. ”Yom” is de tijd die verstrijkt tussen een avond en de volgende avond, inclusief een nacht, duisternis, en een dag, licht.
Aanleiding
De constructie ”yom ehad”, of ”ecad” vinden we 34 keer in het Oude Testament. In al deze verzen is er sprake van dagen van 24 uur. Het gaat steeds over een dag in de letterlijke betekenis van het woord. Een voorbeeld vinden we in Numeri 11:19-20. Gij zult niet één dag (”yom ehad”) daarvan eten, noch twee dagen, noch vijf dagen, noch tien dagen, noch twintig dagen, maar tot aan een hele maand (lunatie, maanloop, dat is 29 dagen) toe.
De vraag doet zich voor of de constructie ”yom” met een hoofdtelwoord ”ehad” op dezelfde manier werkt als een combinatie met een rangtelwoord: tweede dag, derde dag enzovoort.
De tweede dag is in het Hebreeuws ”yom seni”. Deze constructie komt zeventien keer voor in het Oude Testament. Zonder uitzondering wordt in deze teksten een dag van 24 uur bedoeld. Zie bijvoorbeeld de beschrijving van de val van Jericho in Jozua 6.
Een voorbeeld van de zevende dag (”yom hashviyi”) vinden we in 2 Samuël 12. Het kind van David en Bathseba wordt ziek. David begint te vasten. Het kind sterft de zevende dag (”yom hashviyi”). David neemt dan weer voedsel tot zich. Als we de zevende dag niet letterlijk opvatten, doen we de historische werkelijkheid geweld aan. David kon slechts een beperkt aantal dagen zonder voedsel.
Zoals er geen enkele aanleiding is om te veronderstellen dat David langer gevast heeft dan zeven dagen van 24 uur, zo is er geen enkele aanleiding om een andere betekenis te geven aan de zes dagen van de schepping.
Scheiding
Verandert de betekenis van ”yom” als het alleen staat, zonder hoofd- of rangtelwoord? Het antwoord is ja. In die gevallen kan ”dag” zowel letterlijk als figuurlijk worden opgevat. Bijvoorbeeld in Genesis 1:5: „En God noemde het licht dag.” Je hoeft hier dan niet aan een dag van 24 uur te denken. Hetzelfde geldt voor de zinsnede „ten dage van” (”bayom”) in Genesis 2:4.
In Genesis 1 lezen we steeds: het was avond geweest en het was morgen geweest. De toevoeging van avond (”erev”) en morgen (”boker”) pleit nog eens te meer voor een letterlijke interpretatie.
Sommigen beweren dat de zon dus al bestond op de eerste, de tweede en de derde dag. Maar een dag moet niet beschouwd worden als de tijd tussen het opgaan en het ondergaan van de zon. De Heere gaf de zon en de maan als tekenen om de tijd te markeren. Om scheiding te maken tussen licht en duisternis. Er was de eerste drie dagen geen zon nodig om toch te kunnen spreken van een avond en een morgen.
Zij die een niet letterlijke interpretatie van het woord dag voorstaan, doen soms een beroep op 2 Petrus 3:8, waar staat dat één dag bij God is als duizend jaren. Dit betekent echter dat God niet gebonden is aan de dagen die Hij geschapen heeft. Het is in het geheel geen vers dat ons iets leert over hoe men de duur van de scheppingsdagen moet bezien.
Waarom zou Mozes het woord ”yom” hebben gebruikt, waarbij we altijd denken aan een dag van 24 uur? Als hij een periode had willen aangeven, hadden hem vele andere woorden ter beschikking gestaan, zoals het meervoud ”yomim”, of ”dor” (Jesaja 38:12), ”tzamani” (Daniël 2:21) of ”ate” (Prediker 3:1).
Dubbelzinnigs
Ook de vertalers van de Septuagint hebben bewust gekozen voor ”heymera”, dag.
Moderne theologen zijn opgeblazen en denken wetenschappelijk verantwoord bezig te zijn, maar ze vergeten om iedere gedachte te leiden tot de gehoorzaamheid aan Christus (2 Korinthe 10:5). Geen enkele gelovige die de Bijbel leest onder de verlichting van de Heilige Geest accepteert speculaties.
Genesis 1 heeft niets figuurlijks of dubbelzinnigs. Mozes heeft geen literaire bedoelingen gehad. De Eeuwige spreekt hier, op heldere, eenduidige wijze over Zijn scheppingswerk. Als we hier ruimte laten voor speculaties, komt alles op losse schroeven te staan. Tegenover de hypotheses van de wetenschap moeten we de vaste waarheid van de Heilige Schrift overeind laten staan.
De auteur is atoomgeleerde en was voorheen ouderling van een EREI-kerk in Parijs.