Volgens de VNG wilde de bewindsvrouw de commissie niet de mogelijkheid geven met ambtenaren en betrokken diensten te spreken. Ook werkbezoeken aan justitiële diensten die bij de terugkeer van asielzoekers zijn betrokken, waren niet mogelijk. De commissie onder voorzitterschap van oud–burgemeester Patijn van Amsterdam heeft daarop de opdracht teruggeven aan het bestuur van de VNG. Dat betreurt de gang van zaken en zal eind oktober de kwestie intern bespreken.Het was de bedoeling dat de commissie de klachten van gemeenten bij het terugkeerbeleid van asielzoekers zou onderzoeken. Het ging vooral om de groep van 26.000 ‘oude’ asielzoekers voor wie het een sluitende aanpak zou zijn om hen te laten terugkeren naar hun herkomstland. De gemeenten ervaren echter toch dat mensen uit hun huis worden gezet en op straat terechtkomen.

De commissie moest volgens een woordvoerster van de VNG kijken waar precies de knelpunten zitten in de afspraken en de uitvoering. „De gemeenten hadden veel vragen en kwamen er zelf niet uit. De commissie had advies kunnen geven over verbetering van het terugkeerbeleid maar had ook kunnen concluderen dat de klachten van de gemeenten ongegrond zijn", aldus de woordvoerster.

Verdonk vindt de commissie overbodig. Ook kan het volgens haar niet zo zijn dat een commissie van de VNG haar ambtenaren gaat controleren. Het is aan de Tweede Kamer de minister te controleren. Om de VNG toch tegemoet te komen, heeft Verdonk nog voorgesteld er een gezamenlijke commissie van te maken. Maar dat was volgens haar niet bespreekbaar voor de VNG.

Verdonk benadrukte dat ze altijd bereid is knelpunten op te lossen en dat ze serieus wil luisteren naar gemeenten. Daarom had ze zelf al een meldpunt op haar eigen departement in het leven geroepen waar gemeenten hun klachten kunnen deponeren. Daar komen „weinig" telefoontjes binnen, zei Verdonk. De VNG vindt het ambtelijk meldpunt niet objectief genoeg.