De ministers van Buitenlandse Zaken van de Unie slaagden er zondagavond tijdens een ingelaste vergadering in Luxemburg niet in een oplossing te vinden voor de bezwaren van de kant van Oostenrijk.De Britse bewindsman Straw, die momenteel de voorzittershamer hanteert, heeft gedurende de nacht het beraad met zijn Oostenrijkse collega Plassnik voortgezet om een uitweg te vinden uit de impasse. Volgens laatstgenoemde was er in ieder geval „voldoende goede wil” aanwezig. Eurocommissaris Rehn (Uitbreiding) zei eveneens vertrouwen te hebben in de uiteindelijke afloop.

Volgens Straw wachten er nog „harde en moeilijke gesprekken over Turkije.” „Ik kan u niet vertellen wat de uitkomst van de onderhandelingen zal zijn, de gesprekken bevinden zich in een moeilijke fase”, aldus Straw maandagmorgen, voordat hij overleg inging met zijn 24 Europese collega’s.

De Britse minister voerde maandagochtend vroeg overleg met zijn Oostenrijkse, Griekse, Cypriotische en Turkse collega’s. Volgens hem is er geen sprake van dat Griekenland en Cyprus nieuwe bezwaren opwerpen over Turkije. „Er is grote vooruitgang geboekt. Niemand dreigt er ook mee de onderhandelingen te verlaten. We proberen alleen tegemoet te komen aan een serie lidstaten.”

De tekst van het document dat als basis fungeert voor het overleg met Ankara en dat de unanieme instemming van de huidige lidstaten vereist, vermeldt dat volledige aansluiting het doel is van de te starten besprekingen. Oostenrijk eist dat die zin wordt geschrapt. Het land wenst nadrukkelijk de mogelijkheid open te houden dat de betrokken kandidaat aan het einde van de rit, over tien tot vijftien jaar, geen volwaardig lidmaatschap, maar een bevoorrecht partnerschap krijgt aangeboden. Tegemoetkomen aan dat standpunt is voor Turkije onacceptabel en zal ertoe leiden dat het niet aan de onderhandelingstafel verschijnt.

Bronnen rondom de onderhandelingen meldden maandagochtend dat de ministers sleutelden aan de tekst over Turkije, die Oostenrijk enigszins tegemoet moet komen. Het streven was een akkoord te hebben tegen het middaguur. Dat was ook een cruciaal tijdstip om de Turkse minister Gul nog naar Luxemburg te laten komen om een mogelijk officieel begin van de onderhandelingen met Ankara maandag te laten beginnen. Gul moet ongeveer vier uur vliegen van Ankara naar Luxemburg.

Oostenrijk zou vooralsnog niet tegemoet gekomen worden op zijn belangrijkste eis dat onderhandelingen met Turkije niet noodzakelijkerwijs zullen leiden tot lidmaatschap van de EU, maar dat er ook een speciaal partnerschap kan komen. Wel wordt er mogelijk iets vermeld in een tekst over het feit dat de EU voldoende opnamecapaciteit moet hebben om Turkije te verwelkomen als lid van de Unie.

Oostenrijk dringt erop aan dat de EU behalve met Turkije ook met het buurland Kroatië gaat praten over toetreding. Dat had afgelopen maart al moeten gebeuren, maar op de valreep besloten de ministers toen tot uitstel, omdat de autoriteiten in Zagreb naar hun oordeel niet genoeg medewerking verleenden aan de uitlevering van ex-generaal Gotovina aan het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag.

Straw verklaarde zondagavond dat hij eerst een akkoord wil over Turkije en pas daarna bereid is de stand van zaken in de relatie met Kroatië aan de orde te stellen.