Een stevige bries maakt witte schuimkoppen op het water. De machtige schuiven van de Haringvlietdam zitten deze donderdagmiddag potdicht, maar de grenzen staan open.Althans, volgens de Rekenkamer. De uitvoering op het gebied van grenscontroles is „niet toegesneden op terrorismebestrijding”, aldus een deze week gepresenteerd rapport. Mede daardoor én door het historisch onderscheid tussen controle van goederen en mensen is er „geen sluitende controle aan de Nederlandse buitengrenzen.”

Stellendam ligt aan de buitengrens. Als een vooruitgeschoven post van de grotere broers Rotterdam, Dordrecht en Moerdijk.

Er is op de punt van Goeree een binnen- en een buitenhaven. Ruimte zat om ongezien binnen te komen. Vanaf de Noordzee net voor de Haringvlietdam rechtsaf en je vaart zo de haven in. Steigers genoeg bij de afslag om aan af te meren.

Of aan de overkant, net achter de reddingboot. Een roestige steiger in gebruik bij ”Vistrips Mijntje”. Wrakvissen vertrekt om 6 uur, makreel om 07.30 uur. Een scheefgezakt dranghek moet niet-vissers tegenhouden.

Kotters liggen met hun achterkant naar de zee. Door de sluis komt een plezierjacht ’naar buiten’. Hoeveel scheepvaartbewegingen er per jaar zijn kan het kantoor van de Stellendamse havenmeester niet vertellen.

Stellendam komt niet zomaar uit de lucht vallen, er is geschiedenis. In september 1997 kwam er 474 kilo cocaïne aan. De partij werd tijdens een ’routinecontrole’ door de douane aangetroffen aan boord van een plezierjacht in de haven van Stellendam.

In de Stellendamse zaak werden vier personen veroordeeld tot lange celstraffen wegens de invoer van cocaïne. Volgens het openbaar ministerie was Desi Bouterse het grote brein achter de smokkel.

De Tweede Kamer was er donderdag als de kippen bij om betere controles te eisen op de binnenkomst van terroristen aan de Nederlandse grens. Volgens PvdA-kamerlid Van Heemst „rammelt de grenscontrole aan alle kanten.”

Maar kan de hand eerst in eigen boezem? De Rekenkamer wijst er fijntjes op dat er maar liefst zes ministeries betrokken zijn bij de grenscontrole op terroristen: de minister van Justitie is verantwoordelijk voor terrorismebeleid, de minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie gaat over de personencontroles en de minister van Defensie is de baas over de Koninklijke Marechaussee, die de personencontroles uitvoert.

Dan is de minister van Binnenlandse Zaken verantwoordelijk voor de zeehavenpolitie in de regio Rotterdam-Rijnmond. De douane valt weer onder de minister van Financiën. De ministers van Economische Zaken en van Justitie zijn betrokken bij de controle op wapens, munitie en strategische goederen.

De Rekenkamer concludeert vervolgens dat de zes departementen „geen periodiek overleg voeren.”

In restaurant ”De Zeemeeuw” bij de visafslag in de buitenhaven van Stellendam wordt hard gelachen om de veronderstelling dat er ’s nachts allerlei ongure types aan land zouden komen. „Terroristen? Die hebben we hier nog nooit gezien.”

Een woordvoerster van de zeehavenpolitie Rotterdam-Rijnmond gaat serieuzer op de zaak in. De zeehavenpolitie verzorgt de grensbewaking in de zeehavens van Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis, Stellendam, het Europoortgebied en het Botlekgebied. „Qua vracht hebben we de zaak aardig in de peiling. De pleziervaart is een probleem. Officieel moet die zich melden. Doet een schip dat niet en komt het door de sluis dan kan het zo door naar Middelharnis.”

Het geluid dat de politie niet overal 24 uur per dag aanwezig kan zijn, is bekend. „Het is niet zo dat het de schepen makkelijk wordt gemaakt. We controleren iedere dag minstens één keer. Op wisselende tijdstippen.”

In ”De Zeemeeuw” smaakt de vis („de beste die er is”) naar meer. De stamgasten worden nu pas goed wakker. „Als Osama binnenvaart, bellen we wel even.”