Kilometerheffing
Het kabinet-Balkenende II laat zich er op voorstaan dat het een beleid voert niet alleen voor morgen of overmorgen, maar ook voor volgend jaar, voor een volgende kabinetsperiode en zelfs voor de kleinkinderen van de bewindslieden. Op dit moment mogen de maatregelen die de regering neemt onaangenaam zijn, op de lange termijn zijn ze voor het land toch het beste, beweren Balkenende en de zijnen.
In veel opzichten lijken ze daarin het gelijk aan hun kant te hebben. Zo is het inderdaad waar dat een herziening van de WAO, een operatie waaraan eerdere kabinetten hun handen niet durfden te branden, van groot belang is voor de houdbaarheid van ons sociale stelsel. En deze coalitie verdient lof dat zij het aandurft impopulaire maatregelen te nemen. Ook dat behoort tot het veelgevraagde product leiderschap.Minder sterk aan dit kabinet zijn de initiatieven die het ontplooit ten aanzien van milieu en duurzaamheid. Wie prat gaat op een beleid dat ruimschoots over de volgende kamerverkiezingen heen reikt, zou toch een zwaar punt moeten maken van het milieu. Een schone leefomgeving is van het grootste belang voor de generaties die wellicht nog na ons komen.
Maar op dit terrein blijft het erg stil. Toen de milieubeweging onlangs aan het ministerie van VROM vroeg zijn belangrijkste prestaties van de afgelopen twee jaar op te sommen, kreeg zij geen antwoord.
Ook wat betreft het reguleren van het autoverkeer, was het kabinet-Balkenende tot nu toe niet al te krachtig. Niet in deze, maar in een volgende kabinetsperiode zou het tijd zijn om een begin te maken met het invoeren en een kilometerheffing. Het systeem van beprijzen van het wegverkeer dat onder paars II al bijna werkelijkheid werd, is door deze coalitie dus weer een aantal jaren vooruitgeschoven.
Maar woensdag boerden de drie coalitiepartners nog verder achteruit door de onverwachte zwenk van VVD-leider Van Aartsen. Onaangekondigd poneerde de liberale voorman dat zijn partij het rekeningrijden, een idee dat in de jaren negentig van de vorige eeuw voor het eerst geopperd werd door SGP en ChristenUnie, helemaal niet ziet zitten. Nu niet en nooit niet, aldus de bewindsman.
Nu zijn er natuurlijk best bezwaren aan te voeren tegen een kilometerheffing. De invoeringskosten en de kosten van exploitatie zijn schrikbarend hoog. Maar om dan in reactie daarop geheel af te zien van enige vorm van beprijzen, nu en de toekomst, en dus in feite de files maar te laten groeien -want tegen het toenemen van het autoverkeer valt niet op te asfalteren-, is een teken van grote zwakte.
„De auto is er, blijft er en is nodig. Laten we dat nu toch alsjeblieft accepteren”, stelde Van Aartsen woensdag tijdens de algemene beschouwingen. Dat lijkt een vorm van gezond realisme. Maar wat als we dergelijke filosofieën ook op andere beleidsterreinen zouden toepassen? De criminaliteit is er en blijft er?
Moeilijkheden zijn er om overwonnen te worden. Juist voor een coalitie die zich op de toekomst richt. Want ook toekomstige generaties willen zich nog graag per auto door Nederland kunnen bewegen. Zonder al aan het eind van hun straat in een eindeloze colonne te moeten aanschuiven.