De vraag kwam aan de orde in de lezing van N. Belo, docent gemeenteopbouw aan de Christelijke Hogeschool Ede (CHE). Hij schetste hoe in deze maatschappij een crisis is ontstaan als het gaat om betrokkenheid. „Mensen zoeken vrijheid en ze willen zich niet meer binden aan welke groep dan ook. Er zijn minder plaatsen waar mensen zogenoemde langetermijngetuigen van elkaars leven zijn.”

Belo vergeleek de christelijke gemeente met een gezin, waarbij het om meer gaat dan om de zondagse samenkomst, en er dus betrokkenheid is, althans: zou moeten zijn.

Hij liet zien dat er allerlei modellen van gemeenteopbouw gepresenteerd worden die betrokkenheid proberen te bewerkstelligen. Sterke betrokkenheid neemt hij waar bij Rick Warren, auteur van het populaire boek ”Doelgericht leven”. Deze betrekt nieuwkomers volledig bij de kerk. Ze doen volop mee, moeten veel leren en zijn volledig en niet-vrijblijvend betrokken. J. Hendriks, die pleit voor een open en gastvrije gemeente, vraagt minder betrokkenheid. Er is vrijheid, openheid en pluriformiteit.

Tegenwoordig zijn er, aldus Belo, ook vormen van incidentele betrokkenheid, waarbij het gaat om service bieden en het samen beleven van rituelen en momentane vormen van gemeenschap. Er is zelfs een predikant die door het hele land zijn diensten aanbiedt, zoals het leiden van begrafenissen.

Belo raadde kerkelijk werkers aan kennis te nemen van de verschillende visies op gemeenteopbouw die op dit moment opgeld doen. Hij adviseerde hun om vanuit hun professie de kerkenraden bij te staan. „Kerkenraadsleden zijn niet overal van op de hoogte.”

De kerkelijk werkers hebben zijns inziens ook een taak in het stellen en bewaken van prioriteiten, omdat er veel op kerkenraadsleden afkomt. Ook als schakel tussen gemeente, predikant en kerkenraad kan de kerkelijk werker volgens hem een nuttige rol vervullen.

Tijdens de bijeenkomst van de hervormd-gereformeerde sectie in de Federatie van Kerkelijk Werkers sprak ook J. Verkerk, voormalig manager van de GezinsGids en nu kerkelijk werker in Huizen. Hij raadde kerkelijk werkers aan eerst ervaring op te doen in een gemeente die overzichtelijk is, voordat ze overstappen naar een grote, gecompliceerde gemeente. Verkerk beval ook een begeleidingscommissie aan, waarmee kerkelijk werkers alle zorgen kunnen delen. Een derde advies aan de kerkelijk werkers was om zich te houden aan hun eigenlijke taak, omdat er toch genoeg te doen is.

Het is hem opgevallen dat het voor nieuwkomers heel moeilijk is om deel te nemen aan de kerkdiensten. In Huizen bestaat er een oriëntatiecursus christelijk geloof, waarvoor wel belangstelling is. Daarna komen de geïnteresseerden in een oriëntatiekring, voor een aantal jaren. Dan moet de stap naar de kerkdiensten plaatshebben. „Er zijn nu negen kringen in Huizen met ongeveer zeventig deelnemers, maar er treedt stagnatie op. De overgang naar de reguliere kerkdiensten is voor de meesten te groot. Hoe moet het verder?”

Samen met anderen ontwikkelde Verkerk, die is aangesteld als missionair werker, een plan. Dit najaar start een cursus voor gemeenteleden die een missionaire roeping hebben. Een aantal cursisten zal na afloop in de eigen wijk gaan werken, anderen zullen samen met de missionair werker een missionair team vormen. Dat team krijgt een leiderschapstraining met een pastorale variant. Verder zal het team in zijn geheel deelnemen aan de oriëntatiecursus christelijk geloof, samen met de nieuwkomers. Na deze cursus stromen ze allen door naar de oriëntatiekring christelijk geloof. De mensen van het missionair team kunnen de nieuwkomers helpen als ze vragen hebben en hen persoonlijk begeleiden.

Ook preekbesprekingen, evangelisatiediensten en andere bijeenkomsten moeten de kerkdrempel voor de zoekers lager maken. Als zij belangstelling blijven houden, komen ze ten slotte in een bijbelkring terecht die onder toezicht staat van de kerkenraad. Dan is de taak van het missionair team ten einde.