Nevenactiviteiten, zoals belastingadvies, horen daar niet bij. Koster stelde dat tijdens de jaarlijkse Nordemann-lezing van de Universiteit van Amsterdam. Het is voor het eerst dat de AFM, die vanaf volgend jaar toezicht gaat houden op de accountantssector, een splitsing aan de orde stelt. Bij accountantskantoren ligt dat onderwerp erg gevoelig.

Volgens Koster kan er bij het uitvoeren van nevenactiviteiten voor een bedrijf een vruchtbare grond ontstaan „voor conflicten in het ethisch handelen en denken.” „Want wat goed is voor de cliënt hoeft niet noodzakelijkerwijs goed te zijn voor het brede belang.”

Koster wees daarbij ook op recente schandalen waarbij accountantsfirma’s betrokken raakten. KPMG kocht bijvoorbeeld onlangs voor 456 miljoen dollar (374 miljoen euro) vervolging door de Amerikaanse justitie af. De onderneming erkende schuld aan het geven van adviezen over belastingontduiking aan Amerikaanse klanten in de periode 1996-2002. Hierdoor liep de belastingdienst IRS ten minste 1,4 miljard dollar mis.

Koster wil dat accountantskantoren zelf het voortouw nemen om boekencontrole van alle andere activiteiten te scheiden. Een ondergang van nog een groot kantoor, zoals Arthur Andersen overkwam in de nasleep van de boekhoudfraude bij Enron, kan de sector zich volgens Koster niet veroorloven. Internationale ondernemingen hebben met vier grote firma’s (KPMG, Deloitte, Ernst & Young en PricewaterhouseCoopers) al een veel te beperkte keuze, aldus de AFM-bestuurder.

Accountantsorganisatie Nivra, die de belangen van de sector behartigt, verklaarde in een reactie dat een scheiding van de activiteiten niet voorkomt dat accountantsfirma’s te maken krijgen met claims van boze beleggers. „De grootste claims richten zich toch op de controletaak”, zei een woordvoerder.

De Nivra plaatste ook vraagtekens bij de positie van de AFM. „De AFM heeft z’n werk als toezichthouder. Het is niet de bedoeling dat de organisatie dan ook op de stoel van de wetgever gaat zitten”, aldus de zegsman. „Er zijn net regels vastgelegd die zijn goedgekeurd door de Tweede Kamer. Zonder duidelijke aanleiding zijn die nu alweer ter discussie gesteld.”