De emigratie blijkt in veel gevallen permanent, zo blijkt dit jaar uit onderzoek van I&O Research in opdracht van Regio Twente, de provincie Overijssel en Duitse regioverbanden.

Probleem is wel dat veel Nederlanders hun kinderen nog naar scholen in hun land van herkomst sturen. Formeel mag dat niet, zegt onderzoeker Brockhauser van de Universiteit Münster. Hij presenteerde woensdag een rapport over deze kwestie. Honderden kinderen uit Duitsland gaan in Nederland naar school. Volgens de Duitse wet is dat verboden. Volgens Brockhauser staat Duitsland echter tolerant tegenover ouders die voor een Nederlandse school kiezen. Duitsland zou de goede band met Nederland niet onder druk willen zetten.

Op slechts 9 kilometer van de Nederlandse grens woont het gezin Helthuis in het plattelandsdorp Gildehaus, waar sinds 2001 vele honderden Tukkers zijn neergestreken. Na zestien jaar had Peter Helthuis (47) genoeg van zijn dierenartspraktijk in Oldenzaal. „Ik werd geleefd door mijn clientèle. Had geen rust en tijd meer voor mijn gezin”, zegt de geboren Oldenzaler. Het gezin kwam via de makelaar terecht in het Duitse Gildehaus, waar een grote boerderij stond met twee hectare grond. Peter is paardentandarts en zijn vrouw runt vanuit huis een ontharingspraktijk met laserbehandeling.

Het onderzoek van I&O geeft aan hoe de migratie tussen de Duitse en Twentse grensregio zich ontwikkelt en hoe Nederlanders het wonen in Duitsland ervaren. Verdeeld over 42 grensgemeenten in de streken Noord-Rijn-Westfalen en Nedersaksen woonden er vorig jaar 22.000 mensen. Het aantal Nederlandse emigranten groeide in 2004 met 1900. De procentuele groei vorig jaar is aanzienlijk minder dan in 2001 en 2002, toen de emigratie naar deze Duits grensregio haar piek bereikte. Makelaars verwachten dat de groei zich tot 2007 doorzet met 2000 emigranten per jaar.

De inburgering van het gezin Helthuis in de Gemeinschaft verliep vanaf het begin soepel. „De kinderen vinden het geweldig hier. Onze twee dochters zitten op een Duitse school en zijn hier actief in het verenigingsleven. Ze hebben alleen maar Duitse vriendinnetjes en spreken perfect Duits.”

De Duitse buren kwamen uit zichzelf het gezin helpen met het onderhoud van de tuin en pasten op de hond als ze met vakantie gingen. „Duitsers zijn over het algemeen zeer behulpzaam en hoffelijk. Mijn vooroordelen zijn in elk geval verdwenen”, erkent de 44-jarige Ceciel.

Emigratie vanuit Twente naar het Duitse grensgebied blijft onverminderd populair, dankzij de goedkopere bouwgrond en woningprijs. Volgens I&O is de vraag afgevlakt door de tegenvallende economie in Duitsland en Nederland, waardoor woningen in vooral Nederland langer te koop blijven staan. Het prijsverschil blijft aanzienlijk. In Twente betaalt iemand gemiddeld 300 euro per vierkante meter voor een bouwkavel, in het Duitse Gildehaus slechts 90 euro.

Peter Helthuis zegt dat zijn gezin de Nederlandse maatschappij steeds meer achter zich laat. Zestig procent van zijn klanten bevindt zich inmiddels in Duitsland. Dat geldt eveneens voor zijn echtgenote, die tevens achter de bar staat bij de lokale voetbalclub en de ruitervereniging in Bad Bentheim.

Het was voor Helthuis een uitgemaakte zaak dat zijn dochters naar een Duitse school gingen. „De school let heel goed op de ontwikkeling van alle leerlingen. Als er iets aan mankeert, wordt dat heel duidelijk aan de ouders verteld. Wij moeten soms ook het huiswerk van de kinderen ondertekenen”, beschrijft hij. Overigens gaat hun oudste zoon nog wel naar het Carmelcollege in Oldenzaal.

Peter Helthuis heeft minder goede ervaringen met de soepelheid van de Duitsers. „De bureaucratie is hier een ellende”, verzucht hij. „Duitse ambtenaren zijn vrij autoritair en niet flexibel, alles moet precies volgens de regeltjes.” Zijn vrouw had eerst moeite met de taal, maar spelde dagenlang Duitse kranten. „En als je zelf moeite doet om te integreren, dan nemen de Duitsers je zo op in de gemeenschap. Ze zijn wel formeler dan Nederlanders, het is hier nog wel Herr Dokter en zo. Maar als je daar aan gewend bent gaat dat prima.”