Wanneer de afscheidingsbeweging heeft verklaard de wapens te zullen neerleggen, zal de Spaanse premier Jose Luis Rodriguez Zapatero het Huis van Afgevaardigden formeel om toestemming vragen voor onderhandelingen met de separatisten.

De ETA heeft 36 jaar gevochten voor onafhankelijkheid van Baskenland, het grensgebied tussen Spanje en Frankrijk. Daardoor zijn meer dan achthonderd mensen om het leven gekomen. Ongeveer achthonderd ETA-leden zijn veroordeeld voor betrokkenheid bij terroristische activiteiten.

De Spaanse media speculeerden de laatste weken al hevig over een mogelijk bestand, omdat de ETA voor het eerst in jaren in de zomer geen grote terreuraanslagen heeft gepleegd op toeristische lokaties aan de kusten. Wel zijn enkele kleinere aanslagen gepleegd, onder meer in Madrid, maar sinds mei 2003 heeft de ETA voor zover bekend geen mensenlevens meer op haar geweten. Bovendien zijn de afgelopen maanden in Frankrijk en Spanje veel ETA’ers opgepakt en zijn wapens in beslag genomen. Dat zou de organisatie hebben verzwakt.

Begin dit jaar ontkende de Spaanse regering in alle toonaarden dat werd onderhandeld met de ETA. Wel zouden achter de schermen verkennende besprekingen zijn gevoerd met mensen uit kringen rond de ETA. Premier Zapatero beloofde toen al alle mogelijkheden tot een staakt-het-vuren te onderzoeken.

Batasuna, de politie tak van de ETA die door de Spaanse regering in de ban is gedaan, heeft al eerder laten doorschemeren wel te willen onderhandelen. Vraag was steeds of Batasuna de gewapende ETA-commando’s mee zou krijgen.