Bert Hovens van de internetsite degoedkoopstenotaris.nl weet het zeker: de invoering van marktwerking in het notariaat in 1999 heeft wel degelijk geleid tot een forse concurrentieslag. „De tarieven voor het passeren van de meest gebruikelijke aktes zijn de afgelopen jaren met gemiddeld 12 procent gedaald.” Sinds 2000 publiceert de vergelijkingssite de tarieven van zo’n 540 Nederlandse notariskantoren, ruim 60 procent van het Nederlandse notariaat.

Ook Mieke Berkers van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) erkent dat de tarieven sinds 1999 aanzienlijk daalden. Waarom het CPB tot een andere conclusie komt, begrijpt ze echter wel. „Het CPB heeft de concurrentie in het notariaat tot 2003 onderzocht, terwijl pas in dat jaar de notaristarieven volledig zijn vrijgegeven.”

De tariefverschillen zijn inderdaad groot. Brengt De Jong & Heeres Notarissen uit Franeker voor het passeren van een gemiddelde hypotheek- en transportakte 726 euro in rekening, het Amsterdamse notariskantoor Van Doorne vraagt voor dezelfde handeling maar liefst 1946 euro.

Op het eerste gezicht zou je als consument kunnen denken dat een kantoor met lagere tarieven inboet op juridische kwaliteit. Volgens Hovens is niets minder waar. „Bij een prominent notariskantoor wordt je met alle egards ontvangen in een imposant kantoor en wordt je geholpen terwijl je zit in een peperdure leren stoel. Daar moet je bij een goedkoop kantoor niet op rekenen. Maar dat wil niet zeggen dat het geleverde product kwalitatief minder is. Je moet het zien als het verschil dat bestaat tussen de Albert Heijn en een supermarkt als de Aldi.”

Berkers beaamt dit. „We krijgen weinig klachten van consumenten. De kwaliteit wordt bovendien voortdurend bewaakt. Ik vraag me echter wel af of de prijzen bij de goedkoopste notarissen altijd zo laag zullen blijven. Vaak betreft het startende kantoortjes waar 60 tot 70 uur per week wordt gewerkt. De vraag is hoelang je dat volhoudt.”

De concurrentie van notariskantoren onderling verschilt sterk per regio, constateert Hovens. Een in Amsterdam wonende consument doet er goed aan zich grondig te verdiepen in de tarieven van notarissen buiten zijn regio. „Amsterdam is duur, maar rond Almere liggen de tarieven voor het passeren van een gemiddelde akte zo’n 1000 euro lager. Dan hebben we het hemelsbreed over een afstand van zo’n 10 kilometer.”

Soms staat Hovens zelf wel eens versteld van het succes van de vergelijkingssite. „Enkele maanden geleden kwam het Amsterdamse notariskantoor Kennedy Van der Laan op onze site als duurste uit de bus. Dat leidde toen tot negatieve berichtgeving in verschillende media. De daaropvolgende dag bood het kantoor zijn diensten aan tegen de scherpste tarieven van het land.”