Ouddorp strijdt voor zijn vuurtorenwachter
Het Zuid-Hollandse Ouddorp wil koste wat het kost zijn vuurtorenwachter behouden. Plannen van Rijkswaterstaat om mogelijk in 2008 de bemanning van de vuurtoren te halen, stuiten op verzet van de gemeente, de provincie en de Tweede Kamer. Vuurtorenwachter Leo Jordaan: „Wij zijn van grote waarde voor de omgeving.”
Fier verheft de vuurtoren Westhoofd zich boven het duingebied van de Kop van Goeree. De zon laat de roodbruine kleur van de muren scherp afsteken tegen de helderblauwe lucht.
Bijna 60 meter boven de grond zit Leo Jordaan achter een aantal radarschermen. Voor hem strekken zich een deel van de duinen, het verlaten strand en de zee uit. „Met de radar bewaken we het gebied tussen de Nieuwe Waterweg tot aan Walcheren en Noord-Beveland”, legt Jordaan uit. „Bovendien geeft de vuurtoren van Haamstede rechtstreeks radarbeelden door aan onze toren, zodat we vanaf hier ook het gebied rond Schouwen in de gaten kunnen houden.”
De telefoon gaat. Een uitbater van een lokaal restaurant wil de windverwachting weten. Hij organiseert ’s avonds een barbecue op het terras. „Wind wordt west tot zuidwest, kracht vier”, geeft Jordaan door. „Mogelijk dus windschermpje plaatsen.”
Jordaan is niet te spreken over de plannen van Rijkswaterstaat om hem en zijn collega’s van de kustwachtpost te halen. „Ik denk dat het een groot gemis zal zijn voor de lokale bevolking. Voor hen zijn we belangrijk, evenals voor de veiligheid in de recreatievaart en die van strandbezoekers. Wij werken regelmatig goed samen met de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM).”
De radio vraagt weer zijn aandacht. Een sportvisser wil de haven van Stellendam in via het Slijkgat. De schipper vraagt naar de waterstanden. Jordaan: „Je kunt gerust naar binnen. Maar er komen nog wel twee anderen naar buiten, let daar op.”
Als de plannen van Rijkswaterstaat doorgaan, zou de scheepvaartbegeleiding van de beroepsvaart via de kustwachtpost in Den Helder moeten verlopen. „Puur zakelijk gezien is het best mogelijk om vanaf een andere plek via de radar het scheepvaartverkeer in de gaten te houden”, vindt Jordaan. „Maar daar gaat het niet om. Wij zijn ook een beetje aanspreekpunt voor de omgeving. Lokaal zijn we goed bekend.”
Volgens hem is vooral de combinatie van radar met daadwerkelijk zicht op de situatie erg belangrijk. „Met de radar kan ik alleen constateren dat er iets gaande is. Ik kan de situatie niet daadwerkelijk zien. Ik kan niet in één oogopslag nagaan om welk soort schip het gaat en in welke omstandigheden het zich bevindt.”
Niet veel later dient zich een voorbeeld aan dat zijn woorden verduidelijkt. Met zijn pen wijst Jordaan op het radarscherm naar een bewegend wit vlekje voor de kust. „Een zeilboot”, constateert hij. Van achter het raam is in de verte op zee een driehoekig wit scherm te zien. Jordaan zet een grote verrekijker aan zijn ogen. Het blijkt niet om één, maar om twee zeiljachten te gaan die dicht bij elkaar varen.
„Dit bedoel ik nu”, zegt Jordaan triomfantelijk. „De radar geeft aan dat er slechts één zeilschip vaart, omdat ze zich dicht bij elkaar bevinden. De radar ziet dat als één boot. Als ik dus elders had gezeten bij een noodsituatie, had ik niet kunnen waarnemen dat het er twee zijn.”
Met veel ruis komt opnieuw de radio tot leven. Een vissersschip heeft een net uitgezet op zee en wil terug naar de haven van Stellendam. De vuurtorenwachter geeft de bemanning aanwijzingen en maakt een kort praatje. „De visserij maakt veel gebruik van onze post”, zegt Jordaan. „Sommige vissers vragen al op zaterdag naar de verwachte waterstand van maandagochtend. Die jongens weten ons hier te vinden en ze weten wie wij zijn. Als de plannen van Rijkswaterstaat doorgaan, krijgen de lokale vissers met verkeerspostmedewerkers te maken die hier niet vandaan komen. Zij hebben een grotere afstand tot de vissers. De relatie zal zonder meer bekoelen.”
De mannen van de Ouddorpse vuurtoren weten zich gesteund door de gemeente Goedereede. Minister Peijs van Verkeer en Waterstaat vindt de conclusie dat de verkeerspost onbemand raakt „voorbarig.” Dat schrijft de bewindsvrouw in antwoord op kamervragen van SP en ChristenUnie.
Beide partijen vrezen dat de veiligheid van het watergebied rond de vuurtoren achteruitgaat door het onbemand maken van de verkeerspost. Peijs is daar niet bang voor. „Voor de begeleiding van de scheepvaart is het niet noodzakelijk dat direct zicht op het vaargebied aanwezig is.”
Dat de vuurtoren in Ouddorp belangrijk is voor watersporters, erkent Peijs, maar hij is niet bedoeld voor de bewaking van badgasten. „Dat behoort niet tot de taken van Rijkswaterstaat.”