„Verlossingsreligie voldoet niet meer”
Verlossingsreligie is niet langer in staat de wereld te duiden. „Maar er is nog geen nieuw verhaal dat helder en duidelijk is en dat bovendien algemeen wordt aanvaard.”
Dat zei staatssecretaris Rutte van Onderwijs maandag tijdens de opening van het academisch jaar van de Radboud Universiteit Nijmegen. Volgens de bewindsman bevindt de samenleving zich in een tijd tussen twee verhalen in. „Het oude verhaal gebaseerd op onze westerse cultuur, reductionistische wetenschap en verlossingsreligie voldoet niet meer. Het is niet langer in staat onze wereld te duiden.”
Een nieuwe visie op de samenleving is er volgens Rutte (VVD) nog niet: „Dat nieuwe verhaal moet nog geschreven worden.” Het schrijven van dat nieuwe verhaal vraagt volgens de bewindsman om een samenhangende en integrale benadering. „Zo’n manier van denken moeten studenten zich tijdens hun universitaire studie eigen maken.”
Verder betoogde Rutte dat universiteiten en hogescholen meer nadruk moeten leggen op didactische vaardigheden van hun docenten. Hij hekelde onderwijskundigen die alleen maar uit een boek staan voor te lezen en roemde degenen die door hun enthousiasme volle collegezalen trekken. Hij had dat laatste als student zelf meegemaakt. „Dat was fantastisch om te zien. Om mee te maken. Dat waren belevenissen die studenten inspireerden, energie gaven.”
De rectores magnifici van diverse universiteiten vroegen maandag aandacht voor buitenlandse studenten. F. Zwarts van de Rijksuniversiteit Groningen vindt dat universiteiten veel te weinig buitenlandse studenten aantrekken. A. Flierman, collegevoorzitter van de Universiteit Twente, is het daarmee eens. Hij ziet buitenlandse studenten ook als een bron van inkomsten die de universiteit nodig kan hebben om minder afhankelijk te zijn van de overheid.
De Leidse rector D. Breimer wil wetenschappers die naar het buitenland zijn vertrokken, een terugkompremie geven. Volgens Breimer heeft China veel succes met een dergelijk „magneetprogramma.”
J. Ritzen, collegevoorzitter van de Universiteit Maastricht, gaf aan dat zijn universiteit een gunstige uitzondering vormt als het gaat om deelname van buitenlandse studenten. In Maastricht komt 30 procent van de studerenden uit het buitenland. Ritzen voorziet verdere groei: in 2010 komt 35 procent van de bachelorstudenten en de helft van de masterstudenten van over de grens.
Ritzen hekelde het nieuwe systeem van leerrechten dat staatssecretaris Rutte wil invoeren. Universiteiten krijgen geld van de overheid voor studenten die bij hen ingeschreven staan. De kwaliteit van het onderwijs wordt op deze manier minder beloond, zegt Ritzen, die vindt dat zijn universiteit daar juist in uitblinkt.