Vooral het uitvallen van raffinage– en transportcapaciteit heeft er voor gezorgd dat de prijzen op de internationale productmarkten tot astronomische hoogten zijn gestegen. De recordprijzen van ruwe olie helpen ook niet, maar hun effect op de recente onstuimige prijsontwikkeling aan de pomp is volgens een deskundige van Shell minder sterk.

Het einde van de prijsstijgingen lijkt nog niet in zicht, ondanks de sussende woorden van Bush. De Amerikaanse president zei donderdag dat Katrina de energievoorziening in de Verenigde Staten slechts tijdelijk heeft verstoord. Hij riep zijn landgenoten op spaarzaam te zijn met brandstoffen.

Maar de prijsontwikkelingen op internationale markten laten juist zien dat de vraag naar benzines vanuit de VS sterk toeneemt, onder meer omdat hulpdiensten een grote behoefte hebben aan brandstof om hun taken in het rampgebied uit te voeren.

Door het verminderde aanbod, is er sprake van ware prijsexplosies. In de periode januari–augustus kostte benzine per ton (1000 liter) gemiddeld nog 480 dollar op de internationale productmarkten. Momenteel liggen de prijzen boven de 800 dollar per ton.

Deze prijsstijgingen worden doorberekend aan de consumenten, omdat de benzinemaatschappijen hun hogere inkoopkosten compenseren. In Nederland hebben de grootste benzinemaatschappijen Shell, BP, Esso, Texaco en Total hun adviesprijzen de afgelopen dagen omhoog geschroefd.

Marktleider Shell verhoogde vrijdag voor de vierde keer in een week zijn adviesprijzen voor benzines met 3,6 cent naar 1,515 euro voor een liter ongelood en 1,569 euro voor super.

Volgens UnitedConsumers was de gemiddelde landelijke adviesprijs vrijdag op 1,523 euro voor euro ongelood en 1,577 euro voor super. De organisatie houdt op zijn website dagelijks de adviesprijzen van de vijf grootste maatschappijen bij en berekent het gemiddelde.

Wereldwijd zijn automobilisten zijn dezer dagen veel duurder uit aan de pomp dan vóór Katrina. Dat de prijzen niettemin per land verschillen heeft onder meer te maken met het geldende belastingregime. In Nederland vloeit ongeveer 90 cent per getankte liter benzine naar de schatkist.

Inmiddels heeft de Amerikaanse regering maatregelen genomen om de tekorten aan te vullen. De strategische oliereserve in de VS wordt aangesproken en de beperkingen die gelden voor buitenlandse tankers om olie af te leveren in Amerikaanse havens worden tijdelijk opgeheven.

Of dit op korte termijn zal leiden tot lagere prijzen aan de pomp, valt niet te voorspellen, zeggen deskundigen.