Geen toespraken, geen gebeden. Alleen het luiden van een brandweerbel begeleidde om precies 29 minuten over tien het afvoeren van de laatste brancard. Die was ditmaal leeg met alleen een opgevouwen Amerikaanse vlag die de slachtoffers symboliseerde van wie de stoffelijke resten nooit gevonden werden of die nog niet zijn geïdentificeerd. Het was om 29 minuten over tien dat de noordelijke WTC-toren instortte. Precies een halfuur eerder had de zuidelijke toren het al begeven.

Er kwamen in New York 2823 mensen om het leven, onder wie honderden brandweerlieden en politiemensen. Officieel zijn de stoffelijke resten van 1102 slachtoffers geïdentificeerd. In totaal werden bijna 20.000 lichaamsdelen gevonden, waarvan het grootste deel nog moet worden geïdentificeerd. Dat is een taak die nog maanden zal vergen. Na de laatste brancard werd ook het laatste grote stuk metaal van 58 ton afgevoerd dat dinsdag was omgehaald, omwikkeld in zwart textiel en bekleed met de Amerikaanse vlag. Het laatste stuk van de 1,6 miljoen ton staal en puin dat werd geruimd.

Met de sobere plechtigheid die door talrijke prominenten en duizenden belangstellenden werd bijgewoond is het opruimingswerk rond Ground Zero afgesloten. „Wij zullen het inferno van de 11e september nooit vergeten, maar wij -de overlevenden- moeten verder om de toekomst te bouwen”, aldus de burgemeester van New York, Michael Bloomberg, later op de dag in een tv-interview. Over die toekomst is veel nog onzeker. In het nabijgelegen Battery Park is een voorlopig monument ingericht. Sommige nabestaanden pleiten ervoor om heel Ground Zero tot permanent monument in te richten, maar dat lijkt niet haalbaar.

Mogelijk dat de zogeheten footprints -de plaats waar beide torens gestaan hebben- voor een monument vrijgehouden worden. Wat er verder gebouwd wordt als vervanging van het verwoeste World Trade Center is nog onzeker. Pas enkele weken geleden is het overleg met het publiek begonnen. Binnen enkele weken kiezen de stad New York (vertegenwoordigd in het zogeheten Lower Manhattan Development Corp (LMDC)) en de eigenaar van het WTC -de Port Authority of New York and New Jersey- een team van deskundigen dat zich zal buigen over mogelijke voorstellen. Het publiek zal daarbij via hoorzittingen gehoord worden. In december hoopt men definitieve beslissingen te nemen.

Projectontwikkelaar Larry Silverstein die het WTC van de Port Authority had geleased, laat intussen plannen circuleren voor de herbouw van een deel van het World Trade Center, namelijk nummer zeven van het WTC-complex. Dat lijkt nog wat voorbarig, omdat de Port Authority en Silverstein het daarover nog niet eens zijn. Volgens Silversteins plannen zou nummer zeven vervangen worden door een iets hoger gebouw van niet 47 maar 52 verdiepingen. Een grotendeels glazen structuur zou een verbinding moeten symboliseren van de financiële sector van dit deel van Manhattan met het verderop gelegen woongedeelte. LMCD-voorzitter John Whitehead benadrukt dat het hier nog maar om plannen gaat. „Voor nummer zeven noch voor heel Ground Zero zijn er vastomlijnde plannen. Definitieve plannen plus goedkeuringen om te gaan bouwen zijn dit jaar waarschijnlijk niet meer te verwachten”, aldus Whitehead.