Volgens sommigen moet het Zuid-Iraakse moerasland de bijbelse hof van Eden zijn geweest. Vaststaat dat het gebied het thuisland was van de 5000 jaar oude cultuur van de Moerasarabieren. Dat volk leefde op de talloze kleine eilandjes in de moerassen, waar ook veel zeldzame diersoorten voorkwamen.

In de jaren negentig werden de Moerasarabieren door Saddam Hussein verdreven. De alleenheerser beschuldigde hen van steun aan de sjiitische opstand, die na de eerste Golfoorlog was uitgebroken. De ondoordringbare moerassen waren een toevluchtsoord geworden van gewapende tegenstanders van het regime.

Saddam Hussein liet dammen bouwen in de Tigris en de Eufraat, waardoor het gebied in rap tempo verdroogde. Satellietbeelden wezen uit dat in 2001 al 90 procent van de moerassen was verdwenen. De 450.000 Moerasarabieren kwamen zonder voedsel en drinkwater te zitten. De meesten verlieten het gebied.

Na de val van Saddam Hussein in april 2003 werden de dammen gesloopt. In een groot gebied kreeg het water weer vrij spel. Een jaar geleden kwam VN-organisatie UNEP met een mede door Japan gefinancierd plan om de moerassen te redden en de bevolking weer van schoon drinkwater te voorzien.

Nieuwe foto’s vanuit de ruimte tonen volgens UNEP aan dat inmiddels 37 procent van het oorspronkelijke moerasgebied zich heeft hersteld. De VN-organisatie spreekt van een „fenomenaal” herstel, in een „belangrijk natuurlijk leefgebied voor mensen, dieren en vissen.”

Volgens UNEP-directeur Klaus Töpfer is het herstel tot dusver een positief signaal voor zowel het milieu als voor de mensen die in het gebied leven. Hij benadrukt echter dat de internationale gemeenschap ook op de langere termijn in de moerassen moet blijven investeren.