Op 11 augustus werd in Oost-Turkije de Syrische topterrorist Luai Sakra aangehouden. Hij had in de populaire Turkse badplaats Antalya Israëlische cruiseschepen die daar zouden aanmeren, willen aanvallen met speedboten die volgeladen waren met explosieven. Direct na de arrestatie van Luai Sakra gaf de Israëlische regering de kapiteins van vijf luxe schepen met Israëlische passagiers aan boord opdracht naar Cyprus uit te wijken.

Maar er is een Europese connectie. Luai Sakra blijkt eerder geprobeerd te hebben in Duitsland asiel te krijgen en hij heeft al heel lang connecties met Al-Zarqawi, zo meldde het Duitse blad Der Spiegel. Onder de naam Louai Sakka kwam hij in september 2000 met vrouw en twee kinderen in de asielprocedure terecht. Zijn asielaanvraag werd afgewezen, maar dankzij de beroepsprocedure kon hij ongeveer een jaar in het asielzoekerscentrum blijven.

Het viel de Duitse autoriteiten op dat Sakka, die in feite Sakra heette en in het Syrische Aleppo was geboren, nogal wat stempels in zijn paspoort had, ook een Afghaans stempel. Hij was in Herat geweest, een stad in het oosten van Afghanistan waar Abu Musab al-Zarqawi destijds de leiding had over een opleidingskamp van al-Qaida. Sakra zou in dat kamp zijn opgeleid en een trouwe volgeling van Al-Zarqawi zijn geworden.

In 2000 zou Al-Zarqawi -volgens Jordaanse justitiële bronnen- in Sakra’s geboorteplaats Aleppo de voorloper van zijn huidige organisatie hebben opgericht. Sakra was er ook bij. In Duitsland stond Sakra in contact met twee tot de islam bekeerde Duitsers die beiden in trainingskampen van al-Qaida waren geweest en die hij al sinds 1997 kende. Zij hebben waarschijnlijk Sakra geadviseerd om in Duitsland asiel aan te vragen.

In een onlangs verschenen boek over Al-Zarqawi schrijft de Franse terrorismedeskundige Jean-Charles Brisard dat volgelingen van Al-Zarqawi gebruikmaken van soms lange asielprocedures om zich in Europa te vestigen en daar eigen netwerken op te zetten. Dit is met name in Duitsland gebeurd. Een van die netwerken noemde zich al-Tawhid.

In juli 2001 was Sakra plotseling verdwenen. Later bleek uit verhoren in Syrië dat Sakra van tevoren weet had gehad van de op 11 september 2001 in Amerika geplande aanslagen. Zijn vrouw en kinderen waren op 10 september naar Syrië teruggekeerd. Maar de informatie van de Syrische geheime dienst werd toen niet serieus genomen, waardoor de Syriërs Sakra weer lieten gaan, en die ontwikkelde zich vervolgens tot een internationaal gezochte topterrorist.

Zo speelde hij een sleutelrol bij de aanslagen in Istanbul in november 2003. Hij noemde zich toen Aladin. Toen hij deze maand in Oost-Turkije werd opgepakt, had hij 120.000 dollar bij zich. Men vermoedt dat hij zich behalve met het plannen van aanslagen ook met het regelen van de financiën van het Al-Zarqawi-netwerk bezighield.

Er is is nog een belangrijke Syriër die nauwe banden heeft met Al-Zarqawi. Het gaat om de eveneens in Aleppo geboren Mustafa Setmarian Nasar. Via een huwelijk met een Spaanse vrouw had hij in 1993 de Spaanse nationaliteit verkregen. Een van zijn zoons vernoemde hij naar Osama bin Laden. In 1995 vestigde hij zich in Londen, waar hij de rechterhand werd van Abu Qatada en in nauw contact stond met de beruchte Algerijnse terreurbeweging GIA.

Abu Qatada, een uit Jordanië afkomstige Palestijn die in Engeland asiel had gekregen, werd gezien als de geestelijk leider van al-Qaida in Europa. In 1998 vertrok Setmarian Nasar naar Afghanistan, waar hij de leiding kreeg over een kamp van al-Qaida. Hij kende Bin Laden al sinds 1988, toen deze in Afghanistan tegen de Russen vocht (in datzelfde jaar werd ook al-Qaida opgericht).

Spaanse en Franse terreurdeskundigen vermoeden dat Setmarian Nasar het brein achter de aanslagen van 11 maart 2004 in Madrid is geweest. Hij wordt wel omschreven als ”de Spaanse chef van al-Qaida”. De eigenlijke opdrachtgever zou zijn vriend Al-Zarqawi zijn geweest.

De netwerken van Setmarian Nasar en Al-Zarqawi spelen een actieve rol in het rekruteren van jonge radicale moslims in Europa voor de strijd in Irak. Zo voegden zo’n twintig moslims -allen immigranten met een verblijfsvergunning- uit Spanje zich bij de strijders van Al-Zarqawi in Irak. Setmarian Nasar verklaarde daarop dat hij hoopte dat Al-Zarwaqi, met hulp van Allah en zijn strijders, de overwinning zal behalen.

Gevreesd wordt dat zulke strijders na terugkeer in Europa voor Al-Zarqawi nieuwe terreurnetwerken gaan opzetten om aanslagen te plegen. In Afghanistan heeft Setmarian Nasar enige tijd geëxperimenteerd met chemische, bacteriologische en zelfs radiologische wapens. De vrees bestaat dat er nu in Europa een aanslag met een ’vuile bom’ wordt voorbereid. Aan een eind vorig jaar in Spanje aangehouden Marokkaanse terreurverdachte was, zo verklaarde deze tegen de Spaanse rechter Fernando Andreu, al materiaal voor zo’n ’vuile bom’ aangeboden.