Dat stelde directeur dr. R. Seldenrijk woensdag op de jaarlijkse algemene ledenvergadering van de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV) in Gouda. Hij bepleitte een terugkeer naar identiteitsgebonden, kleinschalige organisaties voor zorg en welzijn. „We hebben behoefte aan deskundige artsen, verpleegkundigen en andere beroepsbeoefenaren die hun werk doen vanuit de traditie van naastenliefde”, aldus Seldenrijk.

Met zorg constateerde de NPV-directeur dat er een toenemend tekort is aan professionals en vrijwilligers in de zorg. „Er lopen jaarlijks meer ervaren verpleegkundigen weg dan er nieuwe worden opgeleid. Er zijn veel te weinig huisartsen die te hard moeten werken. Daarom komt de medische zorg na vijf uur ’s middags uit een antwoordapparaat. De wachtlijsten van ziekenhuizen zijn lang, zelfs voor zorgwekkende aandoeningen. Veel goed ingerichte operatiekamers zijn gesloten. Dat roept om forse maatregelen.”

Die hebben volgens Seldenrijk alleen effect als ze voortkomen uit een geheel nieuwe visie op de mens en de zin van het leven en samenleven. Hij wees op de notitie ”Oog voor elkaar en voor de zin van het leven” die de NPV heeft opgesteld en die onder de vlag van het Platform Zorg voor Leven zal worden ingediend bij politici die zijn betrokken bij de kabinetsformatie. „Daarin gaat het niet om zomaar een wensenlijstje, zoals tal van maatschappelijke organisaties doen. Het gaat om de achterliggende gedachten die noodzakelijk zijn voor het cement van onze samenleving: betrokkenheid, zorg, aandacht en veiligheid. Het is eigenlijk een algemene formulering van ook christelijke waarden en normen.”

Met alleen meer geld, een betere planning en een goed personeelsbeleid zijn de wachtlijsten en het gebrek aan kwaliteit van zorg volgens Seldenrijk niet op te lossen. „Fundamenteler is een mentaliteitsverandering. Het gaat om een hernieuwde bewustwording van de wortels van onze cultuur. Daarbij gaat het vanouds om vier algemene of klassieke waarden: verstandigheid, kracht, gematigdheid en rechtschapenheid.”

NPV-secretaris mr. A. Weggeman stelde vast dat de meldingsbereidheid van artsen rond levensbeëindigend handelen verder afneemt. Het aantal meldingen bij de regionale toetsingscommissies daalde van 2590 in 1998 naar 2054 in 2001, een daling van ruim 20 procent. Seldenrijk noemde het onzin dat dit wellicht komt door een betere palliatieve zorg, zoals de voorzitter van de centrale toetsingcommissie in een verklaring suggereerde. „Het heeft volgens mij meer te maken met de toename van de normloosheid.”

Inmiddels telt de NPV 78.000 leden. Een landelijke ledenwerfactie door de afdelingen leverde dit voorjaar ruim 4000 nieuwe leden op.