„Door de winst van de gemeentelijke grondbedrijven voor een deel af te romen naar de kas van het Rijk is het mogelijk miljarden per jaar te verdienen”, meent E. Bomhoff. De directeur van Nyfer lichtte woensdag in Den Haag Nyfers economische verkenning 2003-2006 toe, die als schets van een financieel regeerakkoord zou kunnen dienen.

Het instituut houdt rekening met een groei van de gezondheidszorg van 7 procent per jaar voor een volledige regeerperiode. Dat is meer dan de verkiezingsprogramma’s van CDA en VVD, waarin ruimte is voor ten hoogste 4 procent groei. Deze cijfers maken het volgens Bomhoff mogelijk de zorgsector in vier jaar weer op het peil van bijvoorbeeld Duitsland te brengen.

Bij het onderwijs rekent Nyfer met een groei van ongeveer 6 procent. Dat is twee keer zo veel als in de programma’s van CDA en VVD, maar gewenst om in het lager en het voortgezet onderwijs het gemiddelde niveau van Noordwest-Europa te halen. Bomhoff: „Wij suggereren meer geld voor het onderwijs te combineren met een grotere bestedingsvrijheid. Dat leidt tot een betekenisvolle daling van de uitval, wat een uitgelezen middel is om de criminaliteit tegen te gaan.”

Op het punt van de veiligheid pleit Nyfer voor bedragen die nog eens 10 procent hoger zijn dan bij CDA en VVD. Volgens Bomhoff is dat onontkoombaar als politieagenten in ruil voor een hoger salaris weer langer gaan werken en er ook nog eens extra cipiers bij moeten komen. Verder stelt Nyfer een hogere arbeidskorting voor en een minieme verlaging van het toptarief in de inkomstenbelasting naar 49 procent.

Een „agressieve grondpolitiek” is een opvallende bouwsteen voor de financiering van deze uitgaven. Bomhoff: „Gemeenten moeten grondeigenaren geld kunnen vragen voor het wijzigen van bestemmingsplannen. Voor een stevige onderhandelingspositie is het wel nodig dat zij alternatieven achter de hand hebben. Dat vergt een losser ruimtelijke ordening. Wil een boer niet betalen? Nou, dan bouwen we niet. Veel geluk met je koeien.”

Bomhoff stelt dat nieuwbouw op duurdere kavels een marginale invloed heeft op de huizenprijzen. „Nieuwbouw maakt een fractie uit van de prijsvorming.” Daarbij komt dat het kabinet volgens hem de komende jaren hard gaat bezuinigingen op lagere overheden. De gemeenten zullen de na het afromen resterende inkomsten uit het grondbedrijf straks dringend nodig hebben. „Meer vrijheid, gecombineerd met lagere budgetten. Het boek van Fortuyn is glashelder over wat de VVD in theorie allang voorstond.”

Bijkomend voordeel, in de optiek van Bomhoff, is dat de gemeenten wel gedwongen zullen zijn het aantal ambtenaren te verminderen. „We denken dat dit een goede trend is.” De Nyfer-directeur beseft dat deze discussie politiek gevoelig ligt. „Er zijn ooit twee kabinetten op gevallen.”