Het weer werkt mee en de problemen met de treinverbindingen houden de mensen niet thuis. Hoewel de sombere terrorismedreiging niet kan worden weggenomen, ziet de organisatie terug op een geslaagde start. De directeur van SAIL, B. Meijers, is dan ook een tevreden man. „Het kan niet beter. Ik ben heel erg tevreden. Ik zie alleen maar vrolijke gezichten, wat wil je nog meer.”

Het is woensdag dringen op de wateren bij Amsterdam. Niet alleen het IJ, maar vooral ook het Noordzeekanaal is tjokvol met allerlei bootjes en jachten. Klein en groot, oud en nieuw, motorboten, zeiljachten, sloepen, roeibootjes, rumoerige partyschepen en historische vaartuigen, het krioelt letterlijk door elkaar.

Op het water is het een ware kakofonie van scheepstoeters, muziek en zeemansliederen. Op sommige plaatsen lopen de schepen echt vast. Verbaasd kijken een paar in het nauw gedrongen zwanen naar het spektakel op het water.

Wel doet de organisatie haar best om tijdens de parade de pers het leven zuur te maken. Deelnemers aan een vroege tocht richting IJmuiden (vice versa) worden op twee open landingsvaartuigen van de marine en in enkele wankele sloepen gepropt. In het eerste geval zijn er alleen staanplaatsen op een open dek zonder reling. Een broodje, wat drinken en toiletvoorzieningen ontbreken tijdens de zes uur durende tocht op de door de mist kletsnatte boten. Het duurt enige tijd voordat de stemming erin komt.

Voor de middag is het verzamelen geblazen in IJmuiden. Als na het luiden van de scheepsbel door de kroonprins voor de parade, SAIL IN genoemd, de sluisdeuren opengaan, varen de honderden ingeschreven deelnemers voorop. Gevolgd door enkele duizenden andere vaartuigjes. Ook onderweg sluiten vele schippertjes zich aan.

De Amerigo Vespucci, Khersones, Mir, Kruzenshtern en zeventien andere imposante schepen worden ’s middags vanaf de kop van de Sixhaven op de noordoever van het IJ verwelkomd door een saluutschot, het zogenaamde Saluut-Protocollair. Een uurtje voordat de bonte scheepsstoet arriveert, weerklinkt er, tot grote schrik van de vele veiligheidsmensen, al een knal. De in historische kledij gehulde soldaten moeten nog even oefenen.

Het is overigens een dag vol startschoten, want eenmaal op het IJ aangekomen, verricht de kroonprins even na 14.30 uur de officiële openingshandeling van SAIL 2005. Daarbij gaan vele rode, witte, blauwe en oranje ballonnen de lucht in. En ’s avonds wordt het startschot gegeven voor het vuurwerk, waarmee het dagelijkse feest iedere dag wordt afgesloten. Want SAIL kent ook veel omlijstende activiteiten, die soms de benaming plat volksvermaak verdienen.

Kort na de aankomst van de Stad Amsterdam stapt de kroonprins op de wal. Hij is overduidelijk enthousiast. „Dit is prachtig”, zegt hij voor een microfoon die ’voorbijkomt’. „SAIL is een van de mooiste evenementen die er zijn.” Daarna spreekt de prins met enkele kunstenaars die meewerken aan Art-for-SAIL. Bij dit project laten ruim vijftig kunstenaars zich de komende dagen inspireren door wat zij zien en voorbij zien komen tijdens de nautische manifestatie. Vervolgens stapt hij in een motorbootje voor een tocht langs enkele tall ships.

SAIL is een echte publieksmanifestatie. Langs het Noordzeekanaal staan en zitten duizenden mensen ’s ochtends vroeg al urenlang te wachten. Overal langs de kades in Amsterdam staan ook grote drommen volk. In weerwil van allerlei berichten over dreiging van aanslagen en een nepbrief uit het noorden van het land, laten ze zich niet weerhouden om een blik te werpen op de indrukwekkende stoet. Volgens de organisatie zijn er de eerste dag ruim 200.000 mensen op de been.

Ondanks de aanwezigheid van een aantal moderne schepen vormen de tall ships nog steeds de grote trekker, zo blijkt ook uit de reacties als de schepen in de verte opdoemen. „Daar komen ze”, zo is van verschillende kanten te horen, en de ogen gaan allemaal in de richting van een bocht in het IJ, waar de eerste tall ships zichtbaar zijn. Enkele windjammers laten de ingebouwde motor hard werken door onder vol zeil tegen de aflandige wind in te varen.

In de Amsterdamse IJhaven voert Greenpeace actie door met kanoërs tussen de boten door te varen. Aan het hoofdkantoor van Greenpeace naast de Passengers Terminal aan het IJ hangt een metersgroot spandoek met de tekst ”Sail our seas, Save our seas”.

Het duurt tot het eind van de middag voordat alle grote schepen zijn afgemeerd. Het spektakel van de parade is voorbij. Het publiek maakt zich op om de grote zeilschepen -en natuurlijk ook vele andere nautische bezienswaardigheden, waaronder het beste van de marine- te bezichtigen. Want daartoe bestaat de komende dagen volop de gelegenheid. Gratis.