Daarmee leek hij te reageren op de Amerikaanse president George Bush, die vrijdag over Iran zei dat „alle opties op tafel liggen.”

Waarschijnlijk plaatst hij de opmerking vooral met het oog op de aanstaande stembusgang. Drie jaar geleden oogstte Schröder succes bij de kiezers met zijn verzet tegen de Amerikaanse politiek ten opzichte van Irak. De bondskanselier wil hetzelfde kunstje blijkbaar nog een keer uithalen. Een beetje goedkoop eigenlijk en vooral doorzichtig.

Misschien kan hij beter zijn mond houden en de christen-democraten hun gang laten gaan. Die gaan op het ogenblik bijna vechtend over straat. Wat is er voor Schröder mooier dan een intern verdeelde partij als tegenstander?

De christen-democraten bakkeleien over de Beierse minister-president Edmund Stoiber. De CSU-leider maakte vorige week donderdag een paar minder tactische opmerkingen waardoor hij de Oost-Duitse burgers tegen zich in het harnas joeg. Zijn inmiddels roemruchte uitspraak: „Ik accepteer niet dat het oosten beslist wie in Duitsland bondskanselier wordt. De gefrustreerden mogen niet over de toekomst van Duitsland beslissen.”

De christen-democraten reageerden geschokt, Schröder genoot en verweet Stoiber „uitzonderlijke smakeloosheid.” Verkiezingsretoriek natuurlijk.

Een paar dagen later deed Stoiber er een schepje, of beter gezegd een container, bovenop. In de Beierse gemeente Deggendorf zei hij dat hij de „Oost-Duitsers een citaat van Bertolt Brecht had voorgehouden: „Alleen de domste kalveren kiezen hun slager zelf.”” Met de slagers had hij de lijsttrekkers van de Linkspartei/PDS, Gysi en Lafontaine, bedoeld. Toen het bericht wereldkundig werd, haastte een woordvoerder van Stoibers partij zich eraan toe te voegen dat het citaat niet als kritiek op de Oost-Duitse kiezers mocht worden opgevat.

Die deden dat wel. Wie wil er nu met een dom kalf worden vergeleken?

Stoiber wilde geen verontschuldigingen aanbieden voor de uitspraak waarin hij de Oost-Duitsers gefrustreerd noemde. Je kunt je overigens afvragen wie er meer gefrustreerd is, de Oost-Duitsers of Stoiber. Waarschijnlijk de laatste. Dat blijkt uit andere gedeeltes van de toespraak die hij in Deggendorf hield.

Op 6000 stemmen na, hield hij zijn luisteraars voor, was hij drie jaar geleden bondskanselier geworden. De christen-democraten hadden door Oost-Duitsland, de zogenaamde nieuwe deelstaten, verloren. Als er alleen in het oude West-Duitsland verkiezingen waren gehouden, was hij nu nog bondskanselier geweest.

In Deggendorf reageerde Stoiber zich duidelijk af op het Oost-Duitse electoraat. Hij neemt het de voormalige burgers van de DDR blijkbaar nog altijd kwalijk dat ze hem drie jaar geleden lieten vallen.

Misschien had hij gehoopt op een herkansing toen Schröder zich voor de zomer uitsprak voor vervroegde verkiezingen en is tot zijn ergernis bij de christen-democraten Angela Merkel -een Oost-Duitse protestante nota bene- kandidaat voor het bondskanselierschap.

Stoiber doet er verstandig aan in te binden. Zijn uitspraken doen de christen-democraten meer kwaad dan goed. Bovendien beschadigt hij de positie van Angela Merkel. Als zij Stoiber niet in de hand kan houden, is ze straks dan wel in staat het land te regeren? vraagt menigeen zich af.

Nog altijd staan de christen-democraten voor in de peilingen, maar met Stoibers onverbloemde uitspraken nemen Schröders kansen toe.