Dat zei staatssecretaris De Vries van Koninkrijksrelaties gisteren bij de presentatie van het driedelige ”Knellende koninkrijksbanden, Het Nederlandse dekolonisatiebeleid in de Caraïben, 1940–2000”.

Het standaardwerk is volgens hem dan ook een broodnodige aanwinst. De drie delen vormen de eerste integrale studie naar Nederland en zijn koloniën in de West. Het is geschreven door prof. dr. Gert Oostindië, hoofd Caraïbische studies van het Koninklijk Instituut voor Taal–, Land– en Volkenkunde in Leiden, en dr. Inge Klinkers, onderzoekster bij dezelfde instelling.

Een van de voornaamste conclusies van het boek is dat het Koninkrijksstatuut van 1954, nog altijd het vooralsnog onwrikbare uitgangspunt voor de onderlinge verhouding tussen de restanten van de West en Den Haag, in feite werd ontwikkeld met het oog op het behoud door Nederland van Nederlands–Indië/Indonesië. „De vele tegemoetkomingen die aan Indonesië werden aangeboden, werden en passant ook Suriname en de Nederlandse Antillen in het vooruitzicht gesteld.” De Indonesische nationalisten zagen er allang geen brood meer in, maar in de West werd een en ander verwelkomd.

Voormalig minister van Nederlandse Antilliaanse en Arubaanse Zaken Hirsch Ballin zei gisteren bij de presentatie dat het statuut te veel „ met de rug naar de toekomst” is ingesteld en gehandhaafd en dat „een goede relatie onderhoud behoeft.” Toch zijn er kansen voor samenwerking „maar niet met de agenda van 1954, maar met die van 2001.”

Conflicten
De Vries hoopt in de hem resterende tijd als staatssecretaris een en ander te bereiken op het gebied van partnerschappen op alle niveaus, ook private. Verder is voor hem een administratieve rechtspraak voor conflicten tussen de eilanden niet ondenkbaar en vindt hij het goed als er meer financiële autonomie voor de eilanden komt, omdat die gewoon ook meer plichten met zich meebrengt.

Hij had wel kritiek op de manier waarop de eilanden soms omgaan met vernieuwingen die worden voorgesteld. „Het valt mij op dat vernieuwingen stranden omdat ze door Nederland worden voorgesteld. Misschien is dat ook wel debet aan de wijze waarop ze worden voorgesteld.”

De 1600 bladzijden weerslag van de regeringsopdracht verschijnt in een oplage van 5000 exemplaren en kost 175 gulden. Voor het grote publiek verschijnt over een maand een samenvatting van 35 gulden.