Deze percentages zijn te vinden in een rapport dat circuleert op het ministerie van Justitie. Volgens NRC Handelsblad maakt het deel uit van een breder onderzoek naar de aard en omvang van corruptie in het openbaar bestuur. Het totale onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het ministerie en wordt binnenkort gepubliceerd.

Onderdeel van het onderzoek is een rondvraag door onderzoekers van de Vrije Universiteit onder de hoogste leidinggevenden van departementen, provincies, waterschappen, zelfstandige bestuursorganen en de rechterlijke macht. Die komen tot de schatting dat 5,2 procent van de politici en 3,2 procent van de ambtenaren corrupt is. Omgerekend zou het gaan om 775 corruptie politici en 31.380 corrupte ambtenaren. De onderzoekers benadrukken dat het om subjectieve en intuïtieve schattingen gaat.

De officiële corruptiecijfers liggen veel lager. Jaarlijks vinden er in het openbaar bestuur zo’n 130 interne onderzoeken naar corruptie plaats. Dat is minder dan één onderzoek op de 1000 ambtenaren. Van de 130 interne onderzoeken worden er slechts 50 overgedragen aan politie of justitie. Daarvan leiden er vijf tot celstraffen voor ambtenaren of omkopers.

De onderzoekers concluderen dat de overheid geen goede registratie heeft van corruptiemeldingen. Een meerderheid van de onderzochte organisaties heeft de afgelopen jaren geen enkel onderzoek naar corruptie uitgevoerd. Instellingen die zich qua alertheid op fraude positief onderscheiden zijn de gemeente Amsterdam en het ministerie van Defensie. Van de 155 corruptieonderzoeken die in de periode 1999 tot 2003 bij departementen plaatsvonden, komen er 80 voor rekening van het ministerie van Defensie.

De onderzoekers benaderden onder anderen secretarissen-generaal van departementen, voorzitters van de Hoge Raad en gerechtshoven, en griffiers van de provincies. Van de 341 aangeschreven personen reageerden er 188. Van hen denkt bijna 30 procent dat de corruptie in het openbaar bestuur de laatste jaren sterk is toegenomen. Negen jaar geleden schatten, eveneens volgens een VU-onderzoek, 35 experts dat 2,5 procent van de politici en 4 procent van de ambtenaren corrupt was.

Directe aanleiding voor het onderzoek was de parlementaire enquête bouwnijverheid in 2003. In een reactie op de bevindingen van de enquêtecommissie vond het kabinet-Balkenende dat corruptie bij de overheid „uitzonderlijk” was.

De PvdA vindt het vooral „zorgwekkend” dat er een stijgende trend is in het aantal corrupte politici. De kamerleden Boelhouwer en Depla hebben schriftelijk opheldering gevraagd aan de ministers Donner van Justitie en Remkes van Binnenlandse Zaken.

Depla noemt de uitkomsten van het onderzoek slecht voor het vertrouwen in de politiek. Politieke partijen moeten zelf bij de rekrutering van mensen meer aandacht besteden aan integriteit, vindt hij.

VVD-kamerlid Van Beek geeft aan dat hij nog nooit een politicus is tegengekomen die in ruil voor cadeaus een bepaald standpunt innam.