Een initiatiefgroep wil 28 oktober, de geboortedag van Desiderius Erasmus (1469-1536), aangrijpen om de aandacht op zijn Goudse verleden te vestigen en daarmee op zijn betekenis voor Nederland in het algemeen en Gouda in het bijzonder.

Koster M. Tompot van de Sint-Janskerk in Gouda, een van de initiatiefnemers, stelt dat Gouda zich altijd als een afgewezen minnares heeft gevoeld. Tompot: „Rotterdam is slim geweest.” Hiermee doelt hij op het „feit” dat Erasmus altijd heeft verdoezeld dat hij in Gouda was geboren. „Hij was een ontwettig kind van een Goudse pastoor. Dat kon natuurlijk niet. Na zijn geboorte werd hij meteen naar Rotterdam gebracht, zo’n vier jaar later keerde hij terug”, beweert Tompot.

De initiatiefgroep die Tompot samen met kunstenaar B. Oostrom heeft opgericht om Erasmus te promoten, baseert zich op geschriften van de lijfarts van Erasmus, Reinier Snooy, een gezaghebbend man die ook historicus was. „Hij heeft het waarschijnlijk van Erasmus zelf gehoord en het zwart op wit gezet”, denkt de Goudse koster.

Volgens A. van der Laan, secretaris van het net opgerichte Erasmus Centre for Early Modern Studies in Rotterdam, is de claim van de Gouwenaren klinkklare onzin. „Het is kletspraat dat Erasmus niet in Rotterdam is geboren. We weten met 100 procent zekerheid dat hij hier ter wereld kwam. Erasmus is wel in Gouda groot geworden, dat bestrijdt niemand.” De humanist woonde vier jaar in Rotterdam, maar keerde daarna nooit meer naar zijn geboortestad terug. Het feit dat Erasmus zich naar Rotterdam vernoemde -Gerrit Gerritszoon veranderde zijn naam in 1506 in Desiderius Erasmus Roterodamus- toont zijn binding met de stad volgens Van der Laan ook meer dan voldoende aan.

De Goudse initiatiefnemers willen dat 28 oktober tot Erasmusdag wordt gebombardeerd. „We zijn ook bezig met een roman en een documentaire over het leven van Erasmus”, aldus Tompot. Hij ziet Erasmus als „een voorloper van de Reformatie. Als eerste durfde hij het aan kritische vragen te stellen bij de kerkleer, over bijvoorbeeld de paus en het celibaat, en ging daarin Luther voor. Wat Gouda betreft: hij bedacht samen met Lethmaet het beeldprogramma voor de gebroeders Crabeth, die zo belangrijk waren voor de Goudse Glazen”, aldus Tompot, die over dat laatste onderwerp binnenkort een boek publiceert.

De eerste Erasmusdag moet worden gehouden in een voormalig klooster, de huidige kaasboerderij ’t Klooster, waar Erasmus ooit tot priester is gewijd. Ook vinden de initiatiefnemers dat de buste van de wijsgeer een prominente plaats op de Markt in hartje centrum verdient. Tompot: „Deze staat nu op een plekje achteraf.” Het gemeentebestuur van Gouda wil nog niet reageren op het initiatief. Een woordvoerder van de gemeente laat weten eerst opheldering van de initiatiefnemers te willen over de genoemde feiten.