Prins is een half jaar actief geweest in het regiokantoor van ZOA Vluchtelingenzorg in deze stad in het noorden van Afghanistan. Hij komt het kantoor binnenrennen om de laatste adviezen te geven aan zijn opvolger, Paul Bishop.

De Brit Bishop is afkomstig van CORD, Christian Outreach Relief and Development. Het is de Britse tegenhanger van ZOA Vluchtelingenzorg. In veel landen werken de twee organisaties samen. Nu eens onder de vlag van de een, dan eens onder die van de ander. In Afghanistan werken ZOA en CORD samen als ZOA Vluchtelingenzorg. ZOA is al achttien maanden actief in Kabul en sinds december ook aanwezig in Mazar-i-Sharif.

Met de komst van Paul Bishop is het team nog steeds niet compleet. Het wachten is op een ingenieur die de verantwoordelijk manager zal worden van een groot water-, sanitair en een woningbouwproject. „We hebben ons noordelijk hoofdkwartier in Mazar, maar werken in veertig dorpen in een gebied op zo’n dag rijden hier vandaan”, verklaart Paul Bishop. Hij is vanaf vandaag leider van alle operaties in Noord-Afghanistan. „In december begonnen we met humanitaire noodhulp voor 43.000 mensen. De eerste nood is nu gelenigd, dus gaan we ons bezig houden met fase twee, de consolidering. Voor fase twee van onze project in Sozma Qala hebben we inmiddels donorgeld toegezegd gekregen tot aan december 2002.”

Bishop is voorzichtig optimistisch. De onmiddellijke crisis is voorbij. Nadat ZOA zaad had uitgedeeld, konden de boeren aan de slag. De regen viel overvloedig en nu staat het gewas hoog op de velden. Mits de sprinkhanen de boel niet tussen nu en twee weken opvreten, kan er een mooie oogst worden binnengehaald.

Nieuwkomer in Mazar is verpleegkundige Petra Kuipers uit Apeldoorn. Ze is drie weken geleden aangekomen uit Oezbekistan, met een tussenstop van tien dagen in Nederland. „Net in de tien dagen dat ik in Nederland was, werd er toevallig huis-aan-huis een collecteweek gehouden voor ZOA”, vertelt ze.

Zij gaat zich bezig houden met projecten op het gebied van de gezondheidszorg in het centrum van ZOA in Sozma Qala in de provincie Sar-i-Pul. Inmiddels heeft ZOA Vluchtelingenzorg Mazar-i-Sharif een kliniek geopend in het dorp Sorma Pala. Daarnaast zijn er twee mobiele klinieken actief, die samen veertig dorpen met 40.000 inwoners van eerstelijns medische hulp voorzien. Petra gaat twee maanden aan de slag met een gezondheidsproject dat haar voorgangers in februari 2002 zijn begonnen. Als ze wil, kan ze vanaf december 2002 voor twee jaar terugkomen naar Mazar-i-Sharif.

Specifiek gaat het haar om scholing van twee typen van lokale gezondheidszorgmedewerkers: de Traditional Birth Attentant, en de Community Health Worker. De Traditionele Geboorte Werkster is een vrouw die de zwangerschap en de bevalling kan begeleiden. Geen vroedvrouw -dat is een gespecialiseerde opleiding- maar iemand die bij gebrek aan een vroedvrouw, in elk geval wat basiskennis heeft van zwangerschap, geboorte en kraamtijd, en die als eerste in de gaten heeft wanneer er iets fout gaat. Het is de bedoeling dat in elk van de veertig dorpen een vrouw een korte cursus volgt die haar tot de lokale deskundige maakt.

De Community Health Workers, Gezondheidswerkers, wonen in de gemeenschap. Elk dorp krijgt er in principe twee: een man en een vrouw. Zij ontvangen een training om allerlei gezondheidsvragen en problemen te kunnen behandelen wanneer de rijdende klinieken van ZOA Vluchtelingenzorg niet in de buurt zijn. Hun belangrijkste taak is preventie door middel van voorlichting.

Petra werkte drie maanden in Oezbekistan als consultant ten behoeve van een wijkverplegingsproject in de Oezbeekse Ferghana Vallei. Hiervoor bracht ze een jaar in Biskek door, de hoofdstad van Kirgizstan, als docente van een zogenoemd Family Medicine Nursing Program. Zij werkte bij een Trainersprogramma, dat verpleegkundigen voorziet van de meest recente verpleegkundige kennis en hen voorbereidt om hun kennis vervolgens door te geven aan verpleegkundigen in hun eigen woongebieden. Dat is al een behoorlijk indrukwekkende internationale loopbaan voor een vrouw van 24.

Petra komt uit Oudleusen, een dorp in de gemeente Dalfsen. Ze haalde haar diploma HBO-V. „Ik wist altijd al wel dat ik ontwikkelingswerk wilde doen”, zegt ze. Petra is afkomstig uit de Gereformeerde Gemeenten. Voor het ontwikkelingswerk is het christen zijn een persoonlijke motivatie. „Je haalt je inspiratie uit je christen zijn.” ZOA is een christelijke organisatie. „Je hebt drie soorten christelijke organisaties: degenen die zich echt op zending richten, degenen die tenten bouwen en degenen die vanuit een christelijke motivatie ontwikkelingshulp verlenen, maar geen zending bedrijven. ZOA behoort tot de laatste categorie”, aldusPetra Kuipers. Het christen zijn van de medewerkers is allesomvattend. „Christen ben je overal, niet alleen als je vluchtelingenwerk doet.”