Alle voorpagina’s openden met de transcriptie van de afgeluisterde telefoongesprekken van Fazio met Gianpiero Fiorani, de bestuursvoorzitter van Banca Popolare Italiana (BPI). Deze bank wordt ervan verdacht op oneerlijke wijze de overname van Banca Antonveneta te hebben willen bewerkstelligen ten koste van ABN AMRO.

„Ik heb getekend”, zegt Fazio in het telefoongesprek, doelend op het groene licht voor het openbaar bod van Fiorani. Fiorani bedankt hem vervolgens met de volgens de Italiaanse pers nu al legendarische woorden: „Ik kan een je zoen op je voorhoofd geven, Tonino.” Tonino is het verkleinwoord van de voornaam van Fazio.

Fazio verschanste zich woensdag in zijn villa in zijn geboortedorp Alvito, zo’n 100 kilometer ten zuiden van Rome. Hij kwam er zelfs niet uit om de processie ter ere van de heilige Anna bij te wonen. „Nooit eerder ontbrak hij”, zei de dorpspastoor treurig tegen Corriere della Sera.

Uit de opgenomen gesprekken, die het gevolg zijn van een juridisch onderzoek naar de handel en wandel van Fiorani, blijken Fazio’s nauwe banden met BPI. „Kom zoals gewoonlijk via de achterdeur”, zegt Fazio onder andere tegen Fiorani, doelend op een geheime ontmoeting tussen beiden in het ’paleis’ van de centrale bank in Rome.

Een neutrale speler die toezicht houdt op de spelregels van het bankwezen lijkt hij bepaald niet te zijn geweest. Of, zoals een christen-democratische parlementariër donderdag zei: „Fazio lijdt sinds jaren aan een almachtigheidsdelirium.”

De vermeende megalomanie van Fazio moet iets van de laatste jaren zijn. Fazio studeerde economie aan de Sapienza-universiteit van Rome en volgde een postdoctorale opleiding aan het prestigieuze Massachusetts Institute of Technology.

In 1960 begon hij te werken bij Banca d’Italia, zoals de centrale bank heet. In 1978 trouwde hij met zijn plaatsgenote Maria Cristina Rosati, die wegens haar invloed nu ook wel de gouvernante van de centrale bank wordt genoemd. Ze kregen vijf kinderen.

In 1993 nam Fazio de leiding van de centrale bank over van Carlo Azeglio Ciampi, die president van de Italiaanse republiek werd. Fazio werd beschouwd als een intelligente en harde werker, die een teruggetrokken en devoot leven leidde. „Fazio heeft er meer dan wie dan ook aan gedaan om de lire binnen de parameters van de euro te krijgen”, zei Duisenberg lovend in 1998.

Zijn geloof, dat nu door een deel van de Italiaanse pers belachelijk wordt gemaakt, zou blijken uit zijn lidmaatschap van Opus Dei, een katholieke beweging die in opspraak is. Fazio maakte pelgrimsreizen naar onder andere Lourdes en Santiago de Compostella. Eén keer liet hij zich naar het Franse bedevaartsoord vervoeren door het vliegtuig van Cesare Geronzi, president van de bancaire groep Capitalia. Even raakte Fazio wegens belangenverstrengeling in opspraak.

Uit andere dwarsverbanden blijkt dat hij de laatste jaren geen moeite heeft met vriendschappelijke relaties met mensen die verwikkeld zijn in zaken waarover Fazio moet beslissen. Zo was Gianpiero Fiorani kind aan huis bij Fazio. Fazio’s dochter Maria Teresa was journalist bij het huisorgaan van BPI. Zoonlief Giovanni reed eens een drie dagen durende autorace met de zoon van Gnutti, lid van het clubje financiers dat met Fiorani ABN AMRO in de wielen trachtte te rijden.

Fazio beschikt over de beste contacten met het Vaticaan. Een ambtenaar op het staatssecretariaat is zijn geestelijk leidsman, en heeft -blijkens de afgeluisterde gesprekken- ook een rol gespeeld in de BPI-zaak. Fazio is bevriend met de machtige kardinaal Gian Battista Re, die twee jaar geleden voorging in de mis ter gelegenheid van het zilveren huwelijksjubileum van het echtpaar Fazio.

De kritiek op Fazio is met het jaar toegenomen. De nu 68-jarige bankpresident kwam pas echt onder vuur te liggen toen zuivelconcern Parmalat in 2003 in problemen kwam omdat het obligaties niet kon terug betalen. Waarschijnlijk 30 miljard euro ging in rook op. Fazio werd nalatigheid en onverschilligheid verweten.

Ook het debacle rond Cirio, een voedingsmiddelenconcern dat door malversaties in hetzelfde jaar aan zijn eind kwam, managde Fazio onvoldoende. En tijdens de Argentijnse crisis van 2001 werd hij ervan beschuldigd Italiaanse investeerders in Argentijns waardepapier onvoldoende te hebben beschermd. Een jaar geleden botste Fazio met de minister van Financiën, een trouwe paladijn van Berlusconi.

De positie van Fazio was toen nog ijzersterk, getuige het aftreden van de minister. De dagen van Fazio lijken nu wel te zijn geteld. Maar omdat de positie van bankpresident voor het leven is en hij niet door de politiek kan worden gedwongen op te stappen, is het waarschijnlijker dat Antionio Fazio ook deze crisis te boven komt.