In het zondag door de staatsmedia naar buiten gebrachte rapport wordt melding gemaakt van marteling, eenzame opsluiting en het jarenlang vasthouden van mensen zonder dat er een aanklacht tegen hen is geformuleerd.

Volgens het rapport hebben politieagenten en gevangenbewaarders in detentiecentra jarenlang het wettelijk verbod op marteling in Irak genegeerd. De politie zou bovendien verschillende arrestaties hebben verricht zonder voldoende bewijs te hebben tegen de opgepakte verdachten en hen op geheime plaatsen hebben vastgehouden. Het onderzoek naar de gang van zaken in de gevangenissen lijkt een frontale aanval op de onbuigzame conservatieve Revolutionaire Gardes, die veel van de instellingen bestieren. De conclusies uit het rapport stonden zondag op de voorpagina’s van bijna alle Iraanse kranten, inclusief de staatskrant Iran.

„Het blinddoeken en slaan van verdachten, het detineren van een 13-jarige jongen wegens diefstal van een kip, het vastzetten van een 73-jarige vrouw omdat ze haar schulden niet meer kon voldoen, het in gijzeling nemen van een vrouw wier man voortvluchtig is, het zijn duidelijke voorbeelden van schendingen van de mensenrechten die de rechterlijke macht in maanden van onderzoek heeft ontdekt”, aldus het rapport. De onderzoekers troffen ook een man in de gevangenis aan die al sinds 1988 vastzat zonder dat er ooit een aanklacht tegen hem was ingediend.

Het hoofd van justitie in de Iraanse hoofdstad Teheran, Abbas Ali Alizadeh, die het rapport heeft opgesteld, zei dat in sommige door de Revolutionaire Gardes geleide gevangenissen zelfs geen inspecteurs werden toegelaten. Het rapport is overgedragen aan het hoofd van de Iraanse rechterlijke autoriteiten, ayatollah Mahmud Hashemi Shahrudi.

De Iraanse grondwet verbiedt de marteling van gevangenen, maar mensenrechtengroepen hebben herhaaldelijk gezegd dat martelpraktijken in Iraanse gevangenissen nog aan de orde van de dag zijn. Vorig jaar kwam Shahrudi met een aanvullend verbod op het martelen van verdachten om informatie los te krijgen, waaruit viel op te maken dat die praktijk nog steeds voorkwam in het land.

In Iran zitten tientallen hervormingsgezinde journalisten en politici vast en de afgelopen jaren zijn ruim honderd bladen en kranten verboden omdat ze te kritisch waren over de ongekozen geestelijke leiding van het land. Veel van de hervormers hebben na hun vrijlating erkend onder grote druk valse bekentenissen te hebben afgelegd.

Zaterdag uitte de Iraanse Nobelprijswinnares en juriste Shirin Ebadi felle kritiek op de executie van twee jongeren vorige week in Iran. De twee, 18 en 16 jaar oud, werden opgehangen wegens betrokkenheid bij homoseksuele handelingen. Ze zouden jongere jongens hebben verkracht. Volgens Ebadi waren beide jongens nog minderjarig toen ze werden gearresteerd en zijn ze in de gevangenis gemarteld. Ze zei haar strijd tegen de executie van minderjarigen te zullen voortzetten.

In Iran kunnen meisjes van 9 jaar en ouder en jongens vanaf 15 jaar ter dood worden veroordeeld als ze zich schuldig maken aan moord of verkrachting. In 2003 werd in Iran een 16-jarig meisje geëxecuteerd omdat ze een illegale seksuele relatie had gehad. Volgens de Iraanse autoriteiten leed het meisje aan een psychiatrische aandoening.