Deze kritische conclusies staan in een nog vertrouwelijk conceptrapport van het ministerie van Volksgezondheid en de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Enkele media hebben het vrijdagmorgen in de openbaarheid gebracht. Het rapport is opgesteld op verzoek van minister Borst. Die wilde weten waarom ondanks de tientallen miljoen euro’s extra die naar de ziekenhuiszorg zijn gegaan de wachtlijsten nauwelijks zijn afgenomen.

Door gesprekken met medisch specialisten, directeuren en medewerkers in acht ziekenhuizen zijn de onderzoekers op het spoor van de problemen gekomen. Rond veel operaties is een erg slechte planning. Volgens de meest betrokkenen worden mensen onder meer te laat opgeroepen voor een ingreep. Als ze dan niet kunnen, is het te laat om iemand anders op te roepen.

Ook de tijd die specialisten nodig hebben voor een ingreep, verschilt sterk. De ene heeft drie keer zoveel tijd nodig als een ander. Er bestaan ook grote verschillen tussen artsen bij de vaststelling of een bepaalde behandeling wel of niet nodig is. Verder zijn er veel onnodige ingrepen. Eén chirurg zei dat 98 procent van de kijkoperaties in knieën overbodig is.

Het financieringssysteem voor de ziekenhuizen zorgt voor lange wachtlijsten. Sinds 1994 zijn de medisch specialisten in dienst van het ziekenhuis tegen een vast salaris. Als ze meer ingrepen verrichten, krijgen ze niet meer loon.

Ook voor de ziekenhuizen zijn er onvoldoende prikkels om patiënten zo kort mogelijk op te nemen. Het is voor hen financieel vaak gunstiger om een patiënt enkele dagen op te nemen in plaats van een dagbehandeling te laten ondergaan. Enkele ziekenhuizen zijn daarom bewust bezig het aantal poliklinische behandelingen te vervangen door korte ziekenhuisopnamen.

Het personeelstekort is een groot probleem, maar het ziekteverzuim is ook relatief hoog. Een beleid om het verzuim terug te dringen, is er nauwelijks. Volgens de onderzoekers is een daling van het verzuim met 1 procent voldoende om het personeelstekort weg te werken.

Vandaag kwam ook een kritische achtergrondstudie naar de gezondheidszorg voor mensen met een verstandelijke handicap in de openbaarheid. Die zorg blijkt beneden alle peil. Gehandicapten sterven door vermijdbare oorzaken, er worden verkeerde diagnoses gesteld en noodzakelijke behandelingen blijven achterwege.

In de zorginstellingen voor mensen met een handicap zijn geen problemen. Het probleem ontstaat wanneer gehandicapten op zichzelf of in groepen gaan wonen. Ze zijn dan aangewezen op de ’gewone’ huisarts. Die weet vaak te weinig van de afwijkende ziektepatronen van mensen met een handicap.