Een kwarteeuw later is het dorp eindelijk toe aan herdenken. Precies 25 jaar na de ramp wordt maandag een herdenkingsmonument opgericht. Initiatiefnemer hiervoor is oud-wethouder en toenmalig loco-burgemeester Lou Guikema. Hij was op de bewuste ochtend getuige van de ramp.

„Het was een mistige ochtend”, weet hij nog. „Ik stond te tanken bij de pomp aan de overkant van de overgang van de lijn met een enkele baan. We hoorden twee toeters, treinen toeterden toen nog als ze een overweg naderden. Voordat we beseften dat het twee verschillende klanken waren, volgde een harde, doffe klap.” Na een oorverdovende stilte volgde al snel het gegil en gekrijs van de gewonden. „Een onheilspellender geluid heb ik nooit meer gehoord.”

De treinen waren frontaal op elkaar geklap. „Huilende mensen wilden uit het raam kruipen, maar konden dat niet omdat ze klem zaten.” Verpleegkundigen en kraanwagens wilden zo snel mogelijk hulp bieden. „Maar eerst moest de sloot tussen de weg en de rails in allerijl worden gedempt, anders konden ze er gewoon niet bij.” De oorzaak werd nooit achterhaald, al was het spoorlijntje tussen Roodeschool en Groningen achteraf altijd al een zeer onveilige route. „De politiek beloofde toentertijd al iets te doen: pas vorig jaar werd de lijn dubbelbaans gemaakt.”

De impact op de ruim 5000 koppen tellende gemeente was enorm. „Iedereen kende wel iemand die was overleden of in het ziekenhuis lag”, herinnert Guikema zich. „Er werd echter geen nazorg geboden, zoals dat nu wel zou gebeuren. De bewoners waren ook veel te Gronings nuchter om hulp te vragen: de mensen verwerkten het drama zelf wel.”

Toch moeten die verhalen er na 25 jaar nog wel degelijk uit. „Alle nabestaanden zijn persoonlijk uitgenodigd. Toen pas kwamen alle herinneringen los. Er is enorm veel behoefte aan een plaats waar kan worden herdacht.”

Maandagavond wordt in bijzijn van honderden nabestaanden van slachtoffers, overlevenden en hulpverleners een bord onthuld, naast een sierhek en een bankje aan het spoor. „Het is heel simpel, maar het gebaar is heel duidelijk. In het noorden hechten we geen waarde aan grote pompeuze monumenten.”

Voormalig burgemeester van Winsum H. J. Bruins Slot zal het gedenkteken onthullen.