„Jarenlange recessie is al begonnen”
Westerse landen zullen tot 2015 kampen met economische krimp, afnemende bestedingen, dalende prijzen en massawerkloosheid. Voorspellingen die historicus Eric Mecking doet in zijn onlangs verschenen boek ”Deflatie in aantocht” liegen er niet om. „De diepe recessie is al begonnen. Sla de krant er maar op na.”
Ook Nederland staat volgens Mecking aan het begin van een economische terugval die zijn weerga niet kent. De historicus meent dat de komende crisis die uit de jaren dertig van de vorige eeuw minstens zal evenaren. Beurskoersen zullen kelderen en huizenprijzen met 30 tot 50 procent dalen.
Mecking hoopt dat hij ongelijk krijgt, maar acht de kans daarop klein. „Ik vrees het ergste.”
Waardoor ontstaat de crisis?
„Door oplopende schulden zijn de Verenigde Staten als wereldmacht in verval, net zoals eerder vorige eeuw het Britse imperium ten onder ging. Amerikanen leven op de pof. Ze consumeren veel meer dan ze produceren. De financiering hiervan maakte hen enorm afhankelijk van een land als China, de nieuwe supermacht in wording. De VS leggen op dit moment beslag op 80 procent van de wereldwijd beschikbare kapitaalreserves. Dat is gewoon onhoudbaar. Als deze Amerikaanse zeepbel barst, gaat ook Nederland onderuit. Extra hard, omdat ons land sterk afhankelijk is van de wereldhandel. Consumenten stellen hun aankopen uit, bedrijven gaan failliet en de werkloosheid loopt op. Deflatie (daling van het gemiddeld prijspeil, MtB) ontstaat en aandelenkoersen en huizenprijzen zullen in elkaar zakken.”
Die neergang is onvermijdelijk?
„Voorzitters van de centrale banken in Europa en de VS hebben, om een economische crisis te weren, meer en meer geld in de economie gepompt. De koppeling tussen de financiële en de economische wereld is inmiddels geheel verdwenen. Er is veel meer geld dan er aan onderliggende waarde is. Net als in de jaren dertig. Bovendien zijn de schulden in westerse landen huizenhoog. Er komt een moment waarop het financiële systeem hieronder bezwijkt. Het verleden leert dat er een verband bestaat tussen de hoogte van schulden en economische krimp. Vooral door de enorme schuldenberg zal een recessie leiden tot een sterke daling van de vraag.”
De heersende opinie is dat de economie al weer langzaam herstelt.
„Daar ben ik het totaal niet mee eens. Sla de krant er maar op na. Het is in Nederland kommer en kwel. Mensen zitten tot hun nek in de schulden, niet eerder gingen zo veel bedrijven failliet en winkel- en kantoorpanden staan massaal leeg. Mensen denken echter dat welvaart in de westerse wereld een soort constante is, dat huizenprijzen altijd maar stijgen en dat de verzorgingsstaat vanzelfsprekend is. Maar de economie werkt als eb en vloed: het kan meer, maar ook minder worden.”
Historici laten het doorgaans bij analyses van het verleden.
„Ik trek parallellen met het verleden en zie overeenkomsten die zo groot zijn, dat ik daarom voorspellingen doe over de toekomst. Soms moet je dingen aan de kaak stellen waar mensen iets aan hebben. Enkele jaren geleden deed nog het verhaal de ronde dat ict de wereld compleet zou veranderen. De nieuwe economie zou een einde maken aan perioden van economische neergang. Iedereen met een beetje historisch besef en economische kennis wist dat dit een kulverhaal was. Historici moeten zich inderdaad bij het verleden houden, maar soms valt daarvan veel te leren. Het menselijk gedrag wordt immers nog steeds door dezelfde karakteristieken gedreven als duizend jaar geleden: hebzucht en angst.”
Sommige economen zullen bij het lezen van uw boek de wenkbrauwen fronsen.
„Er zijn economen die me te somber vinden. Maar economen doen niet anders dan voorspellen, waarbij ze vaak zitten mis te kleunen, zoals nu weer het Centraal Planbureau. Groeiverwachting en -realisatie lopen steeds verder uit elkaar. Het probleem is dat economen alles met hun modellen willen verklaren. Maar de belangrijkste factor, de mens, laten ze weg, omdat deze niet te vatten is. Terwijl economie voor de helft psychologie is.”
Wat adviseert u uw lezers?
„Geen woning aanschaffen en aandelen direct de deur uit doen. Uit puur financiële overwegingen is het zelfs beter je huis onmiddellijk te verkopen. Als je toch een huis koopt, sluit dan een minimale hypotheek af met een variabele rente. Die rente gaat voorlopig echt niet omhoog, zoals wordt gesuggereerd. De Europese Centrale Bank zal de komende jaren nog diverse keren de korte rente moeten verlagen om de economie aan te zwengelen. Meer munitie heeft ze niet. Houd je geld liever aan in contanten of beleg het in goud en zilver. Edelmetalen zullen de komende jaren drastisch in waarde stijgen.”
Mede n.a.v. ”Deflatie in aantocht”, door Eric Mecking; uitg. Mets & Schilt, Amsterdam, 2005; ISBN 90 5330 449 5; 237 blz.; € 15,00.