Een voorbeeld van een ruimtelijk bezwaar is de vestiging van een bordeel naast een school. Barneveld en Elburg hebben hun bordeelverbod volgens de Raad van State echter niet op ruimtelijke overwegingen gegrond; zij vinden seksbedrijven gewoon niet passen in hun gemeenschap.

Barneveld en Elburg stelden de bestemmingsplannen op, nadat het bordeelverbod per oktober 2000 uit het wetboek van strafrecht werd geschrapt. In beide gemeenten hebben CDA, ChristenUnie en SGP een meerderheid in de gemeenteraad.

De uitkomst van de uitspraak van de Raad van State is dezelfde als die van de provincie Gelderland. Gelderland bepaalde eerder dat de Veluwse gemeenten niet mogen kiezen voor een zogenaamde nuloptie, omdat een totaalverbod in strijd zou zijn met de wet.

De gemeente Barneveld vocht op 19 maart bij de Raad van State het feit aan dat de provincie Gelderland goedkeuring had onthouden aan ruim zeventig Barneveldse bestemmingsplannen omdat de gemeente daar de algemene gebruiksbepaling had aangevuld met een vestigingswet voor bordelen. „Zo’n aanpassing was nodig omdat wij de vestiging van bordelen en andere seksinrichtingen slechts mogelijk willen maken op basis van een integrale ruimtelijke afweging in het kader van een bestemmingsplanherziening”, aldus de woordvoerder van de gemeente Barneveld, mr. R. C. F. Stolk tijdens de behandeling van de zaak.

Mr. I. Smeenk betoogde in reactie hierop namens de provincie Gelderland dat een verbod op de vestiging van bordelen in de gemeente slechts mogelijk is als daar ruimtelijke argumenten aan ten grondslag liggen. „Nu het bordeelverbod is afgeschaft, kunnen wij het instellen van een nuloptie door een gemeente niet meer goedkeuren als dat niet met ruimtelijke argumenten wordt onderbouwd. Zo’n nuloptie is namelijk in strijd met de wet.” Het lijkt er nu op dat de Raad van State met haar uitspraak de argumenten van de provincie Gelderland heeft overgenomen.

In een reactie zegt het college van B en W van Barneveld het besluit van de Raad van State te betreuren omdat ze naast de vastgestelde maximumoptie in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), de vestiging van seksinrichtingen ook via bestemmingsplannen wilde tegengaan en tegelijkertijd wilde voldoen aan de wettelijke eisen.

Het college wil dat de maximumeis van één seksinrichting in de gemeente leidend blijft voor verdere besluitvorming. Volgens het college vormen de bestemmingen wonen, natuur- en agrarische doeleinden geen moeilijkheden, omdat die geen ruimte bieden voor het vestigen van een seksinrichting. Bestemmingen die op dit moment ruimer te interpreteren zijn, zijn onder meer de centrumvoorziening, bedrijven en maatschappelijke dienstverlening. Het bestuur zegt zich nu te gaan bezinnen hoe zij met interpretatie van deze bestemmingen moet omgaan.

Er zijn tot nu toe bij Barneveld overigens geen aanvragen ingediend voor een vestiging van een seksinrichting. Het college verwacht niet dat de gemeente een geschikte locatie is, vooral ook omdat er onder de inwoners van de gemeente weinig draagvlak voor is.

Ook Elburg betreurt de uitspraak van de Raad van State. „De APV schrijft een nuloptie voor”, aldus wethouder G. van der Velde. „Het was onze intentie om de vestiging van bordelen tegen te gaan.”

Beleidsmedewerker A. Hut van de gemeente bekritiseert het besluit van de Raad overigens scherp. „De Raad zegt dat wij bordelen op grond van geloofsovertuiging weren. Maar ons hoofdmotief is dat zo’n inrichting planologisch niet in de gemeente past. De geloofsovertuiging speelt op de achtergrond wel duidelijk mee.”

Hut zegt dat de gemeente de komst van zo’n bedrijf niet kan uitsluiten, maar dat het wel mogelijk is om voorwaarden te stellen aan het uitoefenen van een bedrijf. Overigens verwacht hij dat er niet zomaar een seksinrichting in Elburg komt. Er zijn volgens hem geen aanvragen van ondernemers ingediend. „Bovendien is het planologisch niet mogelijk en past het niet bij de geaardheid van de bevolking.”