Bul voor 84-jarige Friese oma
Ze is 84 jaar oud, heeft zes kinderen en vijftien kleinkinderen en is vorige week gepromoveerd. Hanny Heres Diddens, inwoonster van het Friese dorpje Nijeholtwolde, schreef op haar oude dag haar proefschrift ”Tolken en vertalers in de EU”. „Ik heb nu weer tijd voor mijn kleinkinderen.”
Het schrijven van het proefschrift duurde zes jaar, langer dat Diddens gedacht had. „Aan het eind was het lichamelijk veeleisend.”
Met gepaste trots laat ze haar bul zien. „Mijn promotor zei dat hij het erg prettig vond dat wij elkaar nooit tutoyeerden, hoewel hij twintig jaar jonger is. Ik sprak hem altijd aan met professor en hij noemde mij mevrouw.”
Diddens, die al tientallen jaren vertaler en tolk is, schreef haar werk als vervolg op haar doctoraalscriptie, die ze in 1998 afrondde. „Ik ben afgestudeerd op de Nederlandse wet op de beëdigde vertaler uit 1878. Mijn conclusie was dat de wet wel eens herzien mocht worden. Dat zou in samenspraak met andere Europese landen moeten gebeuren. Ons beroep is bij uitstek internationaal. Van belang is dat je het vrij kunt uitoefenen.
Helaas werd er niets met mijn scriptie gedaan. Ik heb naar het ministerie geschreven, maar zij waren niet bezig met onderzoek voor een wetsvoorstel. Niemand onderzocht de richtlijnen voor tolken en vertalers in de EU. Daarom ben ik het gaan doen.”
De nieuwe promovenda deed haar studie aan de Rijksuniversiteit Groningen. „Ik had een prima samenwerking met de studenten, hoewel ze veel jonger waren. Ze luisterden nogal naar me, doordat ik al jaren ervaring heb in de vertalerswereld. De ouderdom had ook voordelen. Als ik in de bibliotheek iets nodig had, renden ze voor me.”
Voor haar proeve van bekwaamheid heeft de nieuwe doctor vergeleken hoe de wetgeving in zes landen (Nederland, België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittanië) is geregeld. „Daarnaast heb ik gekeken hoe de regels zijn bij internationale organisaties.”
De rechtsgeleerde zegt dat er veel belangstelling voor het boek bestaat. „Het Europees Hof van Justitie in Luxemburg heeft interesse getoond, maar ook het ministerie van Justitie.”
Diddens hoopt dat haar proefschrift mag bijdragen aan een betere positie van tolken en vertalers in de Europese Unie.
De doctor gaat nog niet met pensioen. „Nu zit ik in de adviescommissie van het genootschap van tolken en vertalers die zich bezighoudt met een wetsvoorstel.”
En verder? De intelligente oma laat doorschemeren dat ze het best jammer vindt dat ze geen hoogleraar meer kan worden. „Die moeten volgens mij met hun 65e al met pensioen.”