Onrust in Rijswijk door vele kankergevallen
Elk huis heeft zijn kruis. In een rijtje van vier huizen in de Rijswijkse nieuwbouwwijk De Strijp geldt dat gezegde wel heel letterlijk. Alle vier bewoners hebben kanker. Ook in de directe omgeving komen opvallend veel gevallen van kanker en schildklierafwijkingen voor. Raadslid H. van der Horst is bang dat de bodem verontreinigd is en eist een diepgaand bodemonderzoek.
’s Avonds, een uur of negen. In de zeven jaar oude woonwijk is het rustig. Er is niemand te zien. Alleen een tweetal jongens op een zelfgemaakt karretje steekt de weg over.
„Er wonen hier veel tweeverdieners”, zegt Henny van der Horst-van Roon, het enige raadslid voor Gemeentebelangen in Rijswijk. Van der Horst woont aan de andere kant van Rijswijk, maar komt de laatste tijd veel in De Strijp. Omdat bewoners haar bellen over hun angstige vermoedens: zouden onze ziektes veroorzaakt kunnen worden door bodemverontreiniging?
Van der Horst werd rond de Kerst voor het eerst benaderd door een vrouw bij wier echtgenoot kanker was ontdekt. Twee buurmannen hadden het ook. Zelf had de vrouw al twee jaar last van diarree. Van der Horst vroeg haar een buurtonderzoek te houden, waarop zij zeventig handtekeningen ophaalde van mensen die ook ziek zijn of een ziektegeval in de wijk kennen.
Sindsdien probeert raadslid Van der Horst samen met een collega boven water te halen wat daarvan de oorzaak is. De beide raadsleden zitten urenlang op het stadhuis om gegevens op te vragen over bodemonderzoeken die in 1992 en 1993 gehouden zijn. Van der Horst: „In polder De Strijp zaten veel tuinders die hun paprika’s en tomaten met bestrijdingsmiddelen behandelden die nu verboden zijn. Uit rapporten maken wij op dat er verschillende schadelijke stoffen zijn aangetroffen, zoals arseen, naftaleen en benzopyreen.”
Een gedeelte van de grond is in 1997 gesaneerd. Onder de rest van de wijk bleef de bodemverontreiniging binnen aanvaardbare grenzen. De saneringsrapporten zijn in 1998 goedgekeurd door provincie Zuid-Holland.
Volgens Van der Horst was er echter één tuinder die lange tijd weigerde zijn grond te verkopen. Pas in 1996 ging hij overstag en kon ook op zijn land bodemonderzoek plaatsvinden. „Wij kunnen echter die gegevens niet terugvinden in het rapport aan de provincie. Ik vermoed dat de bodemvervuiling onder dit perceel geheim is gehouden.”
De Rijswijkse raadsleden zijn er ook achter gekomen dat het bureau dat het bodemonderzoek in De Strijp heeft gedaan, een zustermaatschappij is van de projectontwikkelaar van de wijk. „Dat is zoiets als een slager die zijn eigen vlees keurt.”
Ondanks de steeds sterker wordende vermoedens van gesjoemel hoopt Van der Horst nog steeds dat er niets aan de hand is. „Ik wil ook niemand beschuldigen. Ik wil, nee, ik eis alleen dat er een diepgaand onderzoek komt. En als ik mij ergens in vastbijt, dan laat ik niet meer los.”
Volgens woordvoerder Eric Baars van gemeente Rijswijk is er in De Strijp nooit sprake geweest van gesjoemel. „Alle percelen zijn onderzocht op bodemverontreiniging en alle gegevens zijn gemeld aan de provincie. Als Zuid-Holland zou vermoeden dat er sprake was van belangenverstrengeling, zouden ze zelf een extra onderzoek laten uitvoeren. En het zijn heus geen domme jongens daar.”
Baars vindt het wel belangrijk dat de gezondheidsproblemen in De Strijp onder de loep worden genomen. „Eerst de feiten op tafel, dan pas maatregelen.” Daarvoor overlegt gemeente Rijswijk met GGD Zuid-Holland West.
Huisarts J. van der Wal, die zo’n 300 patiënten in De Strijp heeft, was al door raadslid Van der Horst benaderd om na te gaan hoeveel patiënten er kanker of schildklierproblemen hebben. Nu heeft ook de GGD hem gevraagd zo’n quickscan uit te voeren. De huisarts had ook het gevoel dat het aantal mensen met schildklierproblemen en kanker opvallend hoog was in De Strijp.
Desgevraagd ziet GGD-manager J. Versteegen geen reden om een uitgebreider onderzoek te doen. „We houden de wijk wel extra in de gaten.”
Versteegen vindt het niet vreemd dat in een rijtje vier mensen kanker krijgen. „Een op de drie mensen krijgt in zijn leven te maken met kanker. Dus als er in zo’n wijk 3000 mensen wonen, weet je gewoon dat er 1000 de ziekte zullen krijgen.”
De manager algemene gezondheidszorg vindt de onrust in De Strijp overbodig. „Nergens is de grond maagdelijk schoon. Maar als er onder toezicht van de provincie gesaneerd is, dan neem ik aan dat de grond schoon genoeg is om op te leven. Er is in Nederland wel vaker sprake geweest van een vergelijkbare onrust, maar keer op keer bleek er niets schadelijks in de grond te zitten.”