Oezbekistan werd een Amerikaanse bondgenoot na de aanslagen van 11 september 2001 en stond de Amerikanen toe een basis op zijn grondgebied te vestigen voor de militaire operatie in Afghanistan. De betrekkingen tussen beide landen verslechterden echter aanzienlijk toen de Oezbeekse regering in mei een opstand neersloeg in de stad Andijan, waarbij volgens de regering 176 doden vielen, maar volgens mensenrechtenactivisten ruim 700. Washington uitte felle kritiek op de Oezbeekse aanpak van de opstand.

De Sjanghai Samenwerkingsorganisatie, waarvan behalve Oezbekistan ook Rusland en China deel uitmaken, riep de VS en hun bondgenoten in Afghanistan er dinsdag al toe op om op termijn hun bases in de voormalige Sovjetrepublieken in Centraal-Azië te ontmantelen. De Oezbeekse verklaring van donderdag wordt dan ook gezien als een overwinning voor de regionale grootmachten Rusland en China. De Russen zien Centraal-Azië traditioneel als hun invloedssfeer en de Chinezen willen hun invloed in de olie- en aardgasrijke regio vergroten vanwege hun energiebehoeften.

De VS hebben laten weten dat zij de Oezbeekse regering dankbaar zijn voor haar medewerking in de strijd tegen het terrorisme, maar dat zij niet van Karsji-Chanabad afhankelijk zijn voor hun operaties in de regio. De Amerikaanse aanwezigheid in Oezbekistan komt volgens een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Defensie beide landen ten goede, maar de Amerikanen zijn wel bezig zich te verzekeren van andere uitvalsbases.