In een vertrouwelijke notitie, die hij vrijdag besprak met de voltallige ministerraad, stelt Veerman voor dat EU-lidstaten een kwart van de subsidies aan boeren zelf betalen. Dat scheelt de EU een hoop geld, waardoor Nederland minder hoeft af te dragen aan Europa. Omdat ons land relatief weinig boeren heeft, levert dit voorstel ons land jaarlijks ongeveer 170 miljoen euro op. Frankrijk daarentegen moet 650 miljoen euro meer betalen.

Met dit plan gaat Veerman lijnrecht in tegen de Tweede Kamer en collega-bewindslieden. De Kamer wil dat het kabinet zich in Brussel sterk maakt voor een verlaging van de landbouwuitgaven, die nu ongeveer 40 miljard euro per jaar bedragen.

Veerman is daar fel tegen. Hij treedt af als de landbouwuitgaven, die vastliggen tot 2013, toch voor die tijd worden verlaagd. Na 2013 mag het budget voor landbouw wel omlaag. VVD-kamerlid Van Baalen snapt de opstelling van Veerman niet. Hij waarschuwde de bewindsman de kwestie niet op scherp te zetten. „Je bent een slecht onderhandelaar als je zaken onbespreekbaar maakt.”

De VVD’er stelde gisteren ook dat je niet moet streven naar behoud van de landbouwsubsidies, als je de Nederlandse bijdrage aan de EU echt wilt verlagen. „Dat is onzin”, zei hij op de televisie. D66-kamerlid Van der Laan wees erop dat Nederland 1,5 miljard euro minder aan Brussel wil betalen. Veerman komt met zijn plan niet verder dan 170 miljoen per jaar. „Dat is bizar en niet acceptabel”, zei ze.

Ook in het kabinet leek Veerman vandaag niet op veel steun te kunnen rekenen. VVD-minister Zalm van Financiën en D66-bewindsman Brinkhorst van Economische Zaken vinden de nota van Veerman onvoldoende, lieten bronnen rond het kabinet gisteren weten. Veermans partijgenoten Bot (Buitenlandse Zaken) en premier Balkenende zien juist wel wat in verlaging van de landbouwuitgaven.

Die maken nu ongeveer 40 procent uit van de totale EU-begroting. Veerman stelt in het stuk een constructie voor waarbij die uitgaven minder zwaar op de Europese kas drukken, zonder ze daadwerkelijk te verlagen. Want al te snel het landbouwbudget ontmantelen, zal het Rijk uiteindelijk toch op kosten jagen. „Als de landbouw als beheerder van het landschap wegvalt, doet dat ook een beroep op de schatkist”, aldus Veerman.

Het voorstel om lidstaten een deel van landbouwsubsidies weer zelf te laten betalen, zal in Europa niet direct worden omarmd. Ingewijden verwachten dat met name Frankrijk, Spanje en Griekenland, die in verhouding de grootste ontvangers van deze Europese subsidies zijn, zich zullen verzetten. Want waar Nederland netto 168,8 miljoen euro per jaar overhoudt, moeten deze lidstaten respectievelijk 648,5 miljoen, 528,2 miljoen en 451,7 miljoen bijleggen om hun boeren te blijven steunen. Veerman stelt voor deze constructie geleidelijk in te voeren, gelijktijdig met een stapsgewijze vermindering van de korting op de Britse EU-bijdrage.