Drie zogenaamde rinketten -kleine schuifopeningen in de sluisdeuren- in de Goudse Westhaven zijn tot gemeentelijk monument verklaard en er komt een breed onderzoek naar het herstel van het grachtensysteem.

Volgens secretaris H. Suijs van de stichting Gouda Havenstad, die maandag desgevraagd reageerde op het nieuws, is dit nog maar het begin van wat twintig jaar geleden al als wens op tafel lag. „We gaan eerst onderzoeken wat er allemaal mogelijk is als de zuidwestelijke randweg gereed is. Misschien kan de langgekoesterde wens om bij het Tolhuis vanaf de IJssel de Goudse grachten binnen te varen toch werkelijkheid worden. De vraag is of de kademuren nog wel bestand zijn tegen de getijden waarmee de Goudse grachten weer te maken zullen krijgen. Er is achterstallig onderhoud van zo’n vijftig jaar”, aldus Suijs.

De Rijksdienst voor Monumentenzorg, het hoogheemraadschap, de gemeente Gouda, een architectenbureau, de stichting Gouda Havenstad en (provinciale) toeristenbelangenorganisaties gaan nu aan de slag. Eerst moeten de grachten worden gebaggerd, want er staat soms nog maar 25 centimeter water en dat moet ten minste 80 centimeter worden. Dat gaat in het najaar gebeuren.

Het oude systeem van het schoonschuren van de grachten in Gouda is uniek voor Nederland. De stad maakt gebruik van het getijdenverschil van 1,5 meter van de Hollandse IJssel. Bij hoogwater werden vroeger de schuiven bij het Tolhuis opengezet. Het rivierwater vulde de grachten tot aan de Donkere Sluis bij de Markt. Bij laagwater stelde de stad de sluis open. Dan stroomde het water met luid geraas door de stadsgrachten en nam daarbij het vuil mee naar de Gouwe en de Hollandse IJssel. In heel Nederland zijn slechts enkele van deze bedieningsmechanismen bewaard gebleven.