Iraanse havik Ahmadinejad in tweede ronde
„Wij hebben geen revolutie gehad om democratie te krijgen”, is een van de omstreden uitspraken van Mahmoud Ahmadinejad, de man die als volslagen outsider de Iraanse verkiezingen inging, maar het vrijdag aanstaande in de tweede ronde opneemt tegen favoriet ayatollah Hashemi Rafsanjani.
De 49-jarige Ahmadinejad was twee jaar geleden nog een vrijwel onbekende in de Iraanse politiek. Uit het niets werd hij evenwel door de aartsconservatieve gemeenteraad benoemd tot burgemeester van Teheran. Ahmadinejad is een voormalig commandant van de Revolutionaire Garde, ultraconservatief en uiterst loyaal aan geestelijk leider ayatollah Ali Khamenei.
Veel kiezers die op hem stemden, komen er rond voor uit dat Ahmadinejad hun kandidaat is omdat zij denken dat hij als enige bereid en in staat is de Verenigde Staten het hoofd te bieden. „Ik koos Ahmadinejad om Amerika in het gezicht te slaan”, zei Mahdi Mirmalek, nadat hij vrijdag zijn stem had uitgebracht op de burgemeester.
Ahmadinejad sloot zich als student aan bij een extreem conservatieve vleugel van het Bureau voor Versterking van de Eenheid, een radicale studentenbeweging die voortkwam uit de islamitische revolutie van 1979 en die de inval in de Amerikaanse ambassade op touw zette. Ahmadinejad zou bijeenkomsten hebben bijgewoond waarop de inval in de ambassade werd gepland. Op een van die ontmoetingen zou hij hebben gepleit voor een gelijktijdige actie tegen de Sovjetambassade.
Ahmadinejad noemde enkele dagen voor de verkiezingen in een uitvoerig interview met de Iraanse omroep IRIB de Verenigde Naties „partijdig, opgezet tegenover de wereld van de islam.” Hij keerde zich tegen het vetorecht van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad. Als er al een groep van landen moet zijn die zich uitspreekt over internationale politieke ontwikkelingen, behoort de islamitische wereld met zijn 1,5 miljard mensen daarin vertegenwoordigd te zijn, zei Ahmadinejad.
Hij is ook voorstander van het afschaffen van de visumplicht in het gehele Midden-Oosten, zodat mensen vrij bij elkaar op bezoek kunnen en de mogelijkheid hebben onbelemmerd pelgrimages te maken. Verder verdedigt hij het Iraanse nucleaire programma en beschuldigt een aantal „arrogante” mogendheden ervan de industriële en technologische ontwikkeling van Iran te wilden dwarsbomen.
Ahmadinejad studeerde aan de universiteit van Iran af in de civiele weg- en waterbouwkunde. Hij staat bekend als iemand die zich eenvoudig kleedt en zich weinig gelegen laat liggen aan conventies. Hij is een van zeven kinderen en komt uit een middenklassegezin in Garmsar, een zuidoostelijke wijk van Teheran.
Toen Irak het land binnenviel, meldde Ahmadinejad zich als vrijwilliger voor militaire dienst en kwam bij de Revolutionaire Garde. Volgens zijn website nam hij als militair risico’s.
Na de oorlog ging Ahmadinejad de politiek in en werd benoemd tot gouverneur van de provincie Maku in het noordwesten van Iran. Later werd hij gouverneur van de aangrenzende provincie Ardabil. In 2003 volgde zijn benoeming als burgemeester van Teheran.
Als zodanig is hij genomineerd voor World Mayor 2005, een in het Verenigd Koninkrijk gevestigde website die beoogt het profiel van burgemeesters wereldwijd te verbeteren. Van de 550 oorspronkelijke kandidaten heeft hij weten door te dringen tot een selectie van 65.