In een maandag vrijgegeven rapport beschuldigde de Japanse minister van Buitenlandse Zaken, Kawaguchi, China ronduit van leugens: „Het is niet waar dat Japan toestemming gaf aan bewapende Chinese politieagenten om consulair grondgebied te betreden.” Japan gaf volgens Kawaguchi ook geen toestemming de vijf Noord-Koreanen te verwijderen van het Japanse consulaat. China heeft hiermee, volgens Japan, internationale wetten geschonden.

Het rapport werd samengesteld nadat afgelopen weekeinde een Japanse missie onder leiding van Masaaki Ono, een hooggeplaatste diplomaat van het Japanse ministerie van Buitenlandse Zaken, ter plekke onderzoek had verricht naar het incident.

China daarentegen houdt vol dat het wel toestemming had. „Het Japanse rapport komt niet overeen met de feiten”, zei de Chinese woordvoerder Kong Quan. Het officiële Chinese persbureau Xinhua News Agency stelt dat de Japanse vice-consul Miyashita boog voor de Chinese agenten en hen in het Chinees toestemming gaf. Een andere Japanse diplomaat zou hen later zelfs verscheidene keren in het Chinees hebben bedankt.

Japanners en de meer dan een half miljoen Koreanen die in Japan wonen zijn woest op zowel China als de Japanse overheid. Dagelijks is verschillende keren op de televisie te zien hoe Chinese agenten het Japanse consulaat binnengaan en vervolgens twee Noord-Koreaanse vrouwen met een kind het terrein van het consulaat afsleuren. Terwijl de groep schreeuwend over de grond rolt, kijkt het huilende kind toe. Twee Noord-Koreaanse mannen lukt het door te rennen. Even later pakt een Japanse diplomaat, geïdentificeerd als vice-consul Miyashita, rustig de petten op van de Chinese agenten. Hij doet niets om de Noord-Koreaanse vluchtelingen te helpen.

De twee mannen die het lukte binnen te glippen, werden kort daarna door Chinese agenten uit de wachtkamer van het consulaat gehaald terwijl personeel van het Japanse consulaat toekeek. Deze beelden staan niet op video.

Het Japanse ministerie van Buitenlandse Zaken geniet zelfs onder Japanners weinig vertrouwen. Berichten in de Japanse media over de rol van Japanse diplomaten voor en tijdens de vluchtpoging helpen ook niet om de geloofwaardigheid te verbeteren. Zo zou volgens dagblad Yomiuri Shinbun een van de Noord-Koreanen een Engelstalige brief met het verzoek om asiel aan vice-consul Umaki hebben gegeven. Deze duwde de brief onmiddellijk terug in de handen van de asielzoeker.

Sinds in maart enige Noord-Koreanen met succes China via de Spaanse ambassade hebben verlaten was de verwachting groot dat er meer pogingen zouden worden ondernomen. Ook de Japanse ambassade verwachtte zulke pogingen.

Kort voor dit incident plaatshad, bleek de Japanse ambassadeur in Peking tijdens een vergadering ambassadepersoneel te hebben gemaand te voorkomen dat Noord-Koreaanse asielzoekers de ambassade konden betreden. Hij zou Noord-Koreaanse asielzoekers „potentiële revolutionairen” hebben genoemd. „Als Noord-Koreanen de ambassade betreden, beschouw hen dan als verdacht en jaag ze weg. Als er zich problemen voordoen over het humanitaire aspect, zal ik alle verantwoordelijkheid nemen. Het is beter hen weg te jagen dan hen binnen te laten komen en problemen te laten maken.”

Ambassadeur Anami heeft volgens de Japanse media hetzelfde gezegd in 1996, toen hij nog minister was. Dat jaar steeg het aantal Noord-Koreaanse vluchtelingen dramatisch als gevolg van een hongersnood in Noord-Korea.

Noord-Koreaanse asielzoekers worden door China doorgaans zonder uitzondering uitgeleverd aan Pyongyang, waar hen een gevangenisstraf of de dood wacht. Desondanks proberen Noord-Koreanen in toenemende mate via China hun land te ontvluchten. De grens tussen Noord- en Zuid-Korea is gewoonweg te scherp beveiligd. In januari maakte de Zuid-Koreaanse geheime dienst bekend dat het aantal Noord-Koreaans vluchtelingen dat gedurende 2001 Zuid-Korea had bereikt was verdubbeld tot 583.

De rel verslechtert de relatie tussen China en Japan, die toch al moeilijk was. De laatste jaren is China een belangrijke handelspartner geworden van Japan. Tegelijkertijd ziet Japan China steeds meer als concurrent, terwijl in China de Japanse agressie tijdens de Tweede Wereldoorlog gevoelig ligt.