Schuurman: Techniek buit aarde te veel uit
Nieuwe technieken mogen de aarde niet uitbuiten en vervuilen, maar moeten bijdragen aan een betere samenleving en een beter milieu. „Verantwoorde cultuurontwikkeling betekent leven van de rente van het geschonken kapitaal, maar staat niet toe dat het kapitaal zelf -de aarde- wordt aangetast of verbruikt.”
Dat zei prof. dr. ir. E. Schuurman woensdagmiddag in Delft in zijn afscheidsrede. De ChristenUnie-senator beëindigde daarmee zijn hoogleraarschap Reformatorische Wijsbegeerte aan de Technische Universiteit Delft.
Wetenschappers en bedenkers van nieuwe technieken zijn nu te veel gericht op het economisch nut van hun vindingen. „Het eerste en grote gebod is: Wees zo effectief, zo technisch mogelijk, en het tweede gebod daaraan gelijk is: Wees zo efficiënt, zo economisch mogelijk. Aan deze twee geboden hangt de technisch-materialistische cultuur”, uitte Schuurman zijn kritiek.
Wetenschappers moeten meer vanuit een verantwoordelijkheidsgevoel voor de wereld gaan handelen, stelt de hoogleraar. „Het is zeer gangbaar naar hoogstandjes te streven. Daarbij wordt de sociale rechtvaardigheid echter wel eens geweld aangedaan. Er is minder aandacht om technieken te ontwikkelen die veel mensen in de strijd tegen honger en ziekten zouden kunnen helpen. Het is schrijnend te zien dat de oplossing van deze onrechtvaardigheid minder aandacht en geld krijgt dan bijvoorbeeld geldverslindende prestigieuze ondernemingen in de ruimtevaart”, aldus de vertrekkende hoogleraar die nog wel in Eindhoven en Wageningen blijft doceren.
De overschatting van de techniek en van informatie bedreigt ook de spiritualiteit van de mens, stelde Schuurman. „Wanneer de mens dag in dag uit met hoofd en handen bezet is met techniek wordt op den duur ook zijn hart er door bezet. Dus ook geestelijk wordt de mens technischer en heeft hij minder oren naar en gevoel voor andere dimensies. Hoe meer gegevens, des te minder wijsheid en diepgang, hoe meer internet, en hoe minder spiritualiteit.”