„Je vergeet wat het is om lol te maken”, zegt hij zachtjes. Het is de eerste keer dat ik hem zie sinds we elkaar twee jaar geleden in een Humvee in Irak ontmoetten. Dat was tijdens de Amerikaanse invasie van Irak, bedoeld om het land van Saddam Hussein te bevrijden. Nu, op de marinierskazerne in de Californische Mojavewoestijn, wordt al snel duidelijk dat het er voor Self na die eerste kennismaking met Irak niet gemakkelijker op is geworden.

Zijn eerste uitzending naar Irak noemt Self nu gekscherend „Disneyland”, de tweede keer dat hij in Irak was en de opstand tegen de Amerikanen vorm begon te krijgen, noemt hij „Vietnam.”

Zijn officiële opdracht tijdens de tweede uitzending, die in februari 2004 begon, was het stabiliseren van Irak en het trainen van Iraakse militairen om de democratie in het land een kans te geven. In de praktijk was zijn missie naar eigen zeggen beperkt tot het in leven houden van zijn manschappen en het doden van de vijand - voordat de vijand hem doodde. Over de details van zijn uitzendingen heeft hij het niet met zijn vrouw.

In april 2003 maakte de eenheid van Self zich op om Bagdad in te trekken. Op een grote weg richtten ze een controlepost op en dwongen ze auto’s tot stoppen. Eén auto stopte niet en in de paniek die ontstond toen de auto gevaarlijk dichtbij kwam, haalde boordschutter Self de trekker van zijn semi-automatische granaatwerper over. Zeven granaten boorden zich in de personenwagen, die meteen vlam vatte. Tevergeefs wachtten de mariniers op de explosies die ze verwachtten. De drie mensen aan boord bleken geen aanslag te hebben willen plegen.

Eenmaal thuisgekomen probeert Self zijn oorlogstrauma’s te verwerken. Volgens zijn vrouw schreeuwt hij ’s nachts bevelen naar zijn soldaten. De eerste keer dat hij na terugkomst weer een Amerikaans winkelcentrum wilde bezoeken, werd hij overmand door angst voor de open ruimtes en de vele mogelijke plaatsen waar zich sluipschutters zouden kunnen ophouden. Hij keerde om en maakte zich snel uit de voeten.

Tijdens zijn tweede uitzending naar Irak ging het er allemaal een stuk heftiger aan toe dan tijdens de eerste, die tenminste nog in het teken van de bevrijding van Irak stond. Gelijk bij de eerste patrouille maakte een verstopte bom die voor de Amerikanen bestemd was een einde aan het leven van twee Iraakse kinderen. „Elke dag maakten we wel iets mee”, aldus Self.

Hij begon zich minder zorgen te maken over het doden dan over gedood worden, en dat was tijdens zijn eerste uitzending andersom geweest. Negen van zijn strijdmakkers zag hij sterven, vele anderen raakten zwaar gewond. „Ik weet niet wat erger is, een vent die dood is, of een vent met maar één arm en een half gezicht.”

Een van de mariniers in Selfs eenheid werd tijdens een patrouille geraakt en begon over te geven. De hospik kon zich niet zetten tot reanimatie van zijn kameraad, dus deed Self het. Het mocht niet baten. „Ik kan het nog steeds ruiken. Ik zie zijn ogen nog steeds voor me, op het moment dat hij dood was.”

Tijdens een missie waarbij Self op zoek was naar verstopte bommen werd het voertuig achter hem getroffen door een relatief geavanceerd explosief. Self trof drie omgekomen en in bloed gedrenkte mariniers in hun Humvee aan. „Dat was het ergste wat ik ooit heb gezien.”

Op de schietbaan van de Californische marinierskazerne Twentynine Palms bereidt Self nieuwe rekruten voor op hun verblijf in Irak. Tegelijkertijd denkt hij na over zijn toekomst en over zijn vrouw, met wie hij pas sinds april getrouwd is. Hij is bezorgd over zijn leven na de oorlog en over de invloed die al het geweld op zijn leven heeft gehad, maar ook is hij druk bezig met de voorbereidingen voor zijn nieuwe missie. Begin volgend jaar zwaait Self af, maar eerst staat nog een nieuwe uitdaging op het programma. In september vertrekt hij voor de derde keer naar Irak.