De minister had om een plan gevraagd om het grote aantal ongevallen onder beginnende bestuurders omlaag te brengen. Bij een kwart van de ongevallen op de Nederlandse wegen zijn mensen betrokken die nog maar kort een rijbewijs bezitten.

Het CBR verwacht dat de rijopleiding door de grotere slaagkans even lang zal duren als nu. Het nieuwe examen kan in de loop van 2007 voor het eerst worden afgenomen. Duurder wordt de procedure wel: waarschijnlijk 6,5 procent.

In het eerste deelexamen, dat al vrij vroeg in de opleiding plaatsvindt, moeten kandidaten in de toekomst laten zien dat zij de auto onder controle hebben en eenvoudige verkeerssituaties aankunnen. Ook de bijzondere verrichtingen (inparkeren, hellingproef, bochtje achteruit) worden geleerd.

Wie voor deelexamen 1 is geslaagd, mag doorgaan voor het theorie-examen, dat uit twee delen bestaat: toetsing van kennis en inzicht, en een nieuw deel gevaarherkenning. Vanwege de moeilijkheidsgraad zullen naar verwachting meer leerlingen een beroep doen op de theorieopleiding bij een rijschool. Hun slaagkans kan daardoor toenemen. Lessers kunnen dus niet meer eerst hun theorie-examen doen en daarna pas beginnen met de praktijklessen.

Na driekwart van de rijopleiding heeft een toets plaats om te beoordelen hoe ver de leerling is gevorderd met de beheersing van complexe verkeerssituaties, mentaliteit en zelfkennis. Bij die weging speelt het logboek dat vanaf de start van de opleiding wordt bijgehouden, een belangrijke rol.

Tot slot moeten kandidaten in het tweede deelexamen aantonen dat zij risico’s bijtijds zien aankomen en op een veilige manier ingewikkelde verkeerssituaties weten op te lossen. Valt de examenuitslag tegen, dan kan de examinator het resultaat van de voorafgaande toets meewegen voor het eindoordeel.

De stapsgewijze opzet sluit aan bij recente onderwijsontwikkelingen.

Het voorstel voor het nieuwe rijexamen biedt volgens het CBR een oplossing voor twee manco’s die de SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid) onlangs nog signaleerde in het weggedrag van beginnende bestuurders: het inschatten van risico’s en het besef van eigen grenzen. Daarnaast sluit het nieuwe rijexamen aan op de Rijopleiding in Stappen, waarmee sinds een jaar een groeiend aantal leerlingen beter en sneller op deelname aan het wegverkeer wordt voorbereid. De ANWB is positief over het voorstel, maar heeft moeite met de stijging van de kosten.