Een enkele aanpassing in het Ontwerpbesluit Luchtkwaliteit is voldoende. De Neprom, de vereniging van projectontwikkelaars, heeft minister Dekker en staatssecretaris Van Geel een wijzigingvoorstel voor het Ontwerpbesluit Luchtkwaliteit aangeboden. Met de wijziging wordt volgens ons een einde gemaakt aan de verlammende werking die de luchtkwaliteit heeft op de bouw van woningen en voorzieningen in Nederland. Tevens worden overheden gedwongen concrete maatregelen te treffen om de luchtkwaliteit te verbeteren.

Luchtkwaliteit is in korte tijd een groot probleem geworden in Nederland. Tal van kranten toonden recentelijk alarmerende kaartjes waarop delen van Europa rood waren ingekleurd, waaronder nagenoeg de gehele Randstad. De conclusie was dat in grote delen van Nederland de Europese normen ten aanzien van de luchtkwaliteit worden overschreden, waardoor de bouw van woningen, bedrijfsterreinen, wegen en andere voorzieningen moet worden stilgelegd. Europa was opnieuw de boosdoener.

Het ministerie van VROM stelde in sneltreinvaart een nieuw Besluit Luchtkwaliteit op om aan de problemen een einde te maken, maar volgens tal van juristen biedt ook dit nieuwe besluit geen soulaas. Twee weken geleden luidde de Neprom daarover reeds de noodklok. De ontwikkelaars hebben nu een wijziging van het Ontwerpbesluit luchtkwaliteit aan minister Dekker en staatssecretaris Van Geel aangeboden, waarmee de problemen wel worden opgelost.

Probleem is dat VROM in het nieuwe Ontwerpbesluit Luchtkwaliteit, net als in het oude besluit, een directe koppeling legt tussen de Europese normen en het wijzigen van bestemmingsplannen. Gevolg van die koppeling is dat de rechter niet anders kan dan alle bestemmingsplannen af te keuren voor gebieden waar de luchtkwaliteit niet voldoet aan de Europese normen, waardoor bouwplannen komen stil te liggen.

Inmiddels zijn tal van juristen het erover eens dat die koppeling van Brussel helemaal niet hoeft. Volgens de juristen dwingen de Europese regels de overheid in die situaties uitsluitend tot het treffen van concrete maatregelen waarmee de luchtkwaliteit direct verbetert. Bijvoorbeeld door beperkingen te stellen aan het verkeer of aan de uitstoot van fabrieken.

Navraag bij onze buitenlandse zusterorganisaties leert ons dat in geen enkel ander Europees land de luchtkwaliteitsnormen zijn gekoppeld aan het bouwen van woningen en dergelijke. Kortom, Nederland heeft zich zelf hierbij geheel buiten de Europese orde geplaatst.

Recht
De projectontwikkelaars hebben nu met hulp van juristen een aangepast Ontwerpbesluit Luchtkwaliteit opgesteld. Daarin is de koppeling tussen luchtkwaliteit en ruimtelijke ordening verdwenen. Tegelijkertijd dwingt het aangepaste ontwerpbesluit gemeenten om bij slechte luchtkwaliteit direct concrete, brongerichte maatregelen te nemen.

Kopers en gebruikers van onze projecten hebben recht op een goede leef- en woonomgeving. Als ontwikkelaars is dat ook onze verantwoordelijkheid. Daarom hechten wij er grote waarde aan dat gemeenten, maar ook het Rijk, maatregelen treffen die echt de luchtkwaliteit verbeteren. Het stilleggen van bouwplannen doet dat niet.

De Neprom verwacht dat minister Dekker en staatssecretaris Van Geel de wijzigingsvoorstellen zullen overnemen.

De auteur is voorzitter van de Neprom, de koepel van de grote projectontwikkelaars in Nederland.