Groen licht voor spotuitzending
De omstreden tv-serie ”God bestaat niet” van de educatieve omroep RVU mag doorgaan. Dat heeft de rechtbank in Amsterdam vrijdag in kort geding bepaald.
Het parochiebestuur van de St. Nicolaaskerk in Amsterdam had de rechter gevraagd de uitzending te verbieden. Programmamakers Rob Muntz en Paul Jan van de Wint gebruikten de St. Nicolaaskerk voor de meeste uitzendingen als decor. Tijdens het kort geding vrijdag stond de eerste uitzending centraal.
In de zesdelige tv-serie leggen atheïstische wetenschappers uit waarom ze niet in God geloven. Dinsdagavond bijt prof. dr. D. Swaab het spits af. Het verhaal van de wetenschappers wordt diverse keren onderbroken door korte zogeheten absurdistische filmpjes. Zo staat een van de programmamakers verkleed als een soort lichtende duivel op de preekstoel met zijn middelvingers omhoog. Ook wordt in de kerk een munt met het opschrift ”God bestaat niet” getoond. In een andere uitzending van de tv serie wordt een gekruisigde Jezus van de muur in de huiskamer gehaald, waarna een naakte, donkere vrouw aan hetzelfde kruis wordt gespijkerd.
Het parochiebestuur is zeer ontstemd over de tv serie en zegt te zijn misleid. In februari van dit jaar vroegen de programmamakers aan pastoor J. Stam of de St. Nicolaaskerk als decor van het RVU programma mocht dienen. Voor 50 euro per keer kon de kerk worden gebruikt, mits de programmamakers de sfeer in de kerk zouden respecteren. Een officiële huurovereenkomst ontbrak. De pastoor dacht dat het met de educatieve omroep RVU geen problemen zou krijgen.
De pastoor had nooit zijn toestemming gegeven als hij had geweten dat er godslasterlijke elementen in de tv serie zouden voorkomen. „In de tv serie worden het geloof en de kerk belachelijk gemaakt. De filmpjes zijn grievend en kwetsend”, aldus advocaat mr. E. Polak namens het parochiebestuur. De kerk heeft alleen moeite met de spottende tussenstukjes en kan leven met de interviews met de atheïsten. Volgens de advocaat van het parochiebestuur was een officiële huurovereenkomst met daarin voorschriften over het gebruik van de kerk niet nodig. „Aan de muur buiten de kerk hangt geen bordje dat je niet mag roken, maar ieder weldenkend mens doet dat niet.”
De programmamakers bestrijden dat ze de pastoor hebben misleid en zeggen er niet op uit te zijn mensen te kwetsen. „Het valt wel mee met het kwetsende karakter van de absurdistische filmpjes. Zie het als humor, nog afgezien van de vraag of die geslaagd is”, aldus advocaat mr. S. Vlaar.
De rechtbank erkent dat er mensen zijn die „niet gelukkig” zijn met de tv serie, maar ziet geen reden de uitzendingen te verbieden. Wel zal de RVU voor en na de uitzending een tekst in beeld brengen waarin wordt gemeld dat de St. Nicolaaskerk haar medewerking betreurt en zich distantieert van de inhoud van de serie. De rechter wees erop dat er geen officiële huurovereenkomst is aangegaan waarin de parochie bepaalde eisen stelt.
Woordvoerder W. Peeters van het bisdom Haarlem toonde zich na afloop van de zitting zeer teleurgesteld over het oordeel van de rechter. „Dit kan niet. Als normale eerbied voor een godshuis kennelijk niet meer wordt gerespecteerd, houdt het voor mij op.” Peeters hoopt dat met name de christelijke partijen in het geweer komen tegen de tv serie.
De programmamakers Muntz en Van de Wint raakten in 2000 ook in opspraak. Toen ontstond commotie over een gemonteerd filmpje waarbij orthodoxe joden wegrenden voor een als Hitler verklede Muntz.