Utrecht heeft momenteel twaalf koopzondagen. Een deel van de gemeenteraad wilde dit uitbreiden naar alle zon- en feestdagen.

Het raadplegend referendum viel samen met de volksraadpleging over de Europese grondwet. In tegenstelling tot de meeste gemeenten in Nederland stemde Utrecht met 50,1 procent voor de Europese grondwet. Ook in de Utrechtse hoofdstad was de opkomst hoog: 60,5 procent.

Het college van B en W is teleurgesteld over de afwijzing van de koopzondagen. Burgemeester A. Brouwer: „Aan de ene kant vind ik het positief dat voldoende mensen zijn komen stemmen. Aan de andere kant was het college van burgemeester en wethouders in meerderheid voor uitbreiding van de koopzondagen. Een meerderheid van de bevolking niet, zo is woensdag duidelijk gebleken. Wij respecteren de uitslag en zullen de gemeenteraad niet voorstellen het aantal koopzondagen uit te breiden.”

Fractievoorzitter ds. Rietkerk van de ChristenUnie in Utrecht is blij met de uitslag. „Dit is heel verrassend. Ons was altijd voorgespiegeld dat de verhouding tussen voor- en tegenstanders gelijk zou zijn. Deze uitslag geeft helder aan dat de bevolking geen uitbreiding van het aantal koopzondagen wil.”

Aanvoerder van het ja-kamp was de VVD (vijf zetels). Deze partij had een volksraadpleging over de koopzondagen vastgelegd in het verkiezingsprogramma. In de gemeenteraad waren zes leden uitgesproken voorstander van de uitbreiding van het aantal koopzondagen. Zes anderen stemden er schoorvoetend mee in. Het gezichtsverlies voor de liberalen wordt „eervol opgenomen”, zegt vice-fractievoorzitter N. D. van de Broek. „Ik ben niet teleurgesteld, maar tevreden. Als dit is wat de mensen willen, is dat prima.”

Kritiek als zou de VVD het spoor bijster zijn, wijst ze van de hand. „We moeten nog even wachten tot de bevolking rijp is voor een nieuwe poging tot uitbreiding. Als de stad groeit tot 350.000 inwoners zal de verhouding tussen voor- en tegenstanders weer anders liggen. Utrecht ontwikkelt op zijn eigen tempo wel door.” Overigens was de VVD-politica vanochtend nog niet op de hoogte van de uitslag. „Ik kwam woensdagavond laat thuis van een familiediner.”

Naar de verwachting van Van de Broek zal de VVD bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart volgend jaar opnieuw de koopzondagen opnemen in haar verkiezingsprogramma. „Een groot deel van de bevolking wil wel uitbreiding. Vooral ondernemers zijn voor en vinden deze uitslag jammer”, zegt de VVD’er.

Volgens CU-voorman ds. Rietkerk is het nee van veel stemmers niet ingegeven door christelijke motieven. „Slechts 10 procent van de Utrechters gaat naar de kerk. De argumentatie bij het referendum is sterk in het consumptieve getrokken. Vooral kleinere ondernemers hebben zich heftig tegen de koopzondagen verzet. Dan zouden ze zeven dagen per week open moeten zijn. Dat is een terugval naar de situatie van voor 1930.”

De gemeenteraad neemt op 16 juni een besluit over de koopzondagen. Een meerderheid van de raad (Leefbaar Utrecht, VVD, PvdA en D66) heeft aangegeven de uitslag van het referendum te zullen respecteren.