Buitenland

Laatste Watergate-geheim onthuld

Het was Mark Felt, tweede man van de federale recherchedienst FBI, die indertijd verslaggevers Carl Bernstein en Bob Woodward van de Washington Post essentiële informatie heeft gegeven over het Watergate-schandaal. Dit schandaal leidde in 1974 tot het voortijdig aftreden van president Richard Nixon.

Van onze correspondent
1 June 2005 11:12Gewijzigd op 14 November 2020 02:36
SANTA ROSA – Oud FBI topman Mark Felt (r.) zwaaide woensdag naar fotografen, nadat bekend was geworden dat hij de bron was van het Watergate schandaal. Hij liet in 1972 naar de pers uitlekken dat de Republikeinse Partij met medeweten van president Nixon
SANTA ROSA – Oud FBI topman Mark Felt (r.) zwaaide woensdag naar fotografen, nadat bekend was geworden dat hij de bron was van het Watergate schandaal. Hij liet in 1972 naar de pers uitlekken dat de Republikeinse Partij met medeweten van president Nixon

Felt was de mysterieuze bron ”Deep Throat” wiens identiteit op eigen verzoek geheim werd gehouden door de Washington Post, die een voortrekkersrol vervulde bij het onthullen van de directe betrokkenheid van president Nixon in het Watergate-schandaal en naderhand bij pogingen van het Witte Huis om het FBI-onderzoek naar deze affaire te ondermijnen.

Het leek allemaal betrekkelijk onschuldig te beginnen met een inbraakje in het campagnebureau van de Democratische Partij in het Watergate-complex in Washington. Het was het verkiezingsjaar 1972 en de inbrekers waren van plan om afluisterapparatuur te installeren in het Democratische bureau. De inbrekers bleken hoge contacten te hebben in de Republikeinse Partij, die enkele van Washingtons topadvocaten rekruteerde om de inbrekers te verdedigen. Deze strategische vergissing wekte de argwaan op van Bernstein en Woodward en later van andere collega’s die een verband ontdekten tussen de inbraak en de Republikeinse partijleiding.

Toen de FBI een onderzoek begon, zette Republikeins president Nixon vanuit het Witte Huis alles op alles om dit onderzoek te ondermijnen. De Watergate-inbraak zou namelijk uiteindelijk bij het Witte Huis terechtkomen en Nixons kans op herverkiezing (in 1972) waarschijnlijk verknoeien. Richard Nixon werd wel herkozen, maar het Watergate-schandaal bleef hem achtervolgen. Toen het Witte Huis alle registers opentrok om het onderzoek naar de affaire te blokkeren, wendde Mark Felt zich tot Bernstein en Woodward. „Felt was diep gefrustreerd door het feit dat de president een legitiem onderzoek van de FBI blokkeerde. Felt was bij dat onderzoek betrokken en beschikte over alle informatie. Daarom was zijn informatie aan de Washington Post zo fataal voor Nixon”, aldus politiek analist Ivo Daalder van het Brookings Research Instituut in Washington.

De identiteit van Deep Throat is in de afgelopen jaren een van de best bewaarde journalistieke geheimen in Washington gebleven. Felt is wel verschillende malen genoemd, samen met andere kandidaten, maar hij heeft altijd ontkend dat hij Deep Throat was. Het is niet duidelijk of hij vreesde voor repercussies of dat hij eigenlijk niet zo trots was op zijn onthullende rol in de Watergate-affaire. Tenslotte had hij door de Post te informeren de gedragscode van de FBI overtreden. Tegenover zijn zoon Mark junior zei hij eens dat hij niet geloofde dat hij er trots op was dat hij de roemruchte Deep Throat was.

Zijn kinderen en kleinkinderen denken daar anders over. „Volgens onze familie is grootvader Felt een Amerikaanse held die bereid was grote persoonlijke risico’s te lopen om een ernstig onrecht te corrigeren”, aldus kleinzoon Nick Jones woensdag. Dat was enkele uren nadat het blad Vanity Fair had bekendgemaakt dat Felt -intussen 91 en zwak van gezondheid- in een interview had bekend Deep Throat te zijn.

Sommigen twijfelden nog aan de juistheid van dit bericht, maar aan die twijfel kwam een eind toen achtereenvolgens Ben Bradlee (oud-hoofdredacteur van de Washington Post) en kort daarna ook Carl Bernstein en Bob Woodward bevestigden dat Mark Felt hun geheimzinnige informant was die de Washington Post zulke vitale informatie had verschaft.

„Volg het geld” was een van de meest cruciale adviezen van Deep Throat aan de twee reporters van de Post. Een advies dat terugkeerde in de film over de affaire gebaseerd op het boek ”All The President’s Men” dat Bernstein en Woodward later samen over de affaire schreven. Het geld voor de inbraak -voor het huren van inbrekers en voor het te plaatsen afluistermateriaal- was namelijk afkomstig uit de herverkiezingskas van Richard Nixon. Dat advies van Deep Throat leidde dus direct naar Nixon, die vanuit het Witte Huis een paranoïde campagne leidde tegen iedereen van wie hij vermoedde dat die op zijn politieke nederlaag uit was.

Naarmate Nixons rol duidelijker werd, werd het voor zijn Republikeinse partijgenoten in en buiten het Congres moeilijker om hem te steunen. De ontwikkelingen stuurden in 1974 duidelijk aan op een impeachment-(afzettings)procedure, maar dat wachtte Nixon niet af.

Op 8 augustus 1974 kondigde hij aan dat hij zou aftreden. Hij werd opgevolgd door vice-president Gerald Ford. Een van diens eerste en meest omstreden beslissingen was het verlenen van immuniteit aan Nixon, die dus niet verder vervolgd kon worden. In de Watergate-affaire werden naderhand veertig partij- en overheidsmedewerkers van Nixon schuldig bevonden en veroordeeld. In hun gezamenlijke verklaring benadrukten Bernstein en Woodward woensdag dat Mark Felt niet hun enige informatiebron was: „Hij was een van onze belangrijkste bronnen, die ons samen met talrijke andere bronnen en tientallen collega’s hielp om deze affaire te ontrafelen.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer