Wat tien jaar geleden begon met een initiatief van enkele boeren die hun erf openstelden voor gepensioneerde collega’s, is inmiddels uitgegroeid tot een professionele bedrijfstak.

Twee honden begroeten kwispelend de bezoeker op het erf van zorgboerderij D’n Aoverstep in het Achterhoekse Neede. Binnen zitten de deelnemers, twaalf ouderen, aan de koffie in de prachtig gerenoveerde boerenschuur. Oude gebinten, veel glas, een open keuken en een zithoek geven de ”olde schöppe” een knus huiskamergevoel.

Na de koffie gaan de vrouwen druk pratend verder met aardappels schillen. Op het keukenblad snijden ze ook de groentestronken van eigen land. In een omgebouwde hooischuur zijn de mannen aan het knutselen. De stevige maaltijd zal er straks ongetwijfeld goed ingaan bij de deelnemers.

„Alles mag, niets moet”, vertelt eigenaresse Marjo Tackenkamp van D’n Aoverstep. „Wij bieden senioren van halftien tot halfvijf een dagbesteding in de ruimste zin van het woord. De één houdt het bij gezellig kletsen en kijken naar de beesten, anderen kunnen geen seconde stilzitten en zijn de hele dag in touw.”

Er zijn twaalf deelnemers per dag. De jongste is 65 jaar en de oudste 93. Hanna Hamersteen (78) uit Eibergen bezoekt de zorgboerderij twee dagen per week. „Het is enorm gezellig, we vormen één grote familie en delen lief en leed met elkaar.” De 80-jarige Engelina Oonk vult aan; „Ik heb zelf elf kinderen opgevoed en kan niet stilzitten. Hier heb ik wat om handen en mensen om me heen.”

Joke van der Veer van het landelijk steunpunt voor zorgboerderijen zegt dat er ook in de Randstad veel belangstelling is. „De vraag is groter dan het aanbod.” Dat komt onder meer doordat er rond de grote steden relatief weinig boerderijen staan.

Ze constateert een verbreding van de doelgroepen. Zo zijn er ook zorgboerderijen die zich richten op mensen met autisme, ex-gedetineerden en mensen met een burn-out. „Daarnaast zie je steeds vaker een mix van bijvoorbeeld psychiatrisch patiënten en verstandelijk gehandicapten die samen op een zorgboerderij een dagbesteding delen en van elkaar kunnen leren.”

De kosten van deelname bedragen gemiddeld 40 euro per dag. De deelnemers krijgen die kosten vrijwel altijd vergoed via de AWBZ, het persoonsgebonden budget of de zorginstelling. Van der Veer constateert dat zorgboerderijen steeds vaker door professionele zorginstellingen worden geëxploiteerd, al dan niet in combinatie met een boer. Het aanbod verbreedt zich bovendien. „We proberen meer tuinbedrijven bij de projecten te betrekken en richten ons in toenemende mate op landschapsbeheer. Een andere trend is de vraag naar logeeropvang in zorgboerderijen.”

Ook D’n Aoverstep zit niet stil. „We hebben plannen om ook op zaterdag en zondag het erf open te stellen. Voor veel senioren vormen de weekeinden eenzame en stille dagen. Bovendien ontlast het de mantelzorg.”

De zorgboerderij in Neede biedt zowel binnen als buiten activiteiten. De vrouwen zitten vaker in huis en maken bijvoorbeeld bloemstukjes. De mannen zijn meer buiten op het erf te vinden. „De één raapt de eieren van de dertig scharrelkippen, anderen voeren de twee koeien, rijden de mest uit of zijn in de plantenkas te vinden”, zegt Tackenkamp.

De 79-jarige Herman Ottink uit Beltrum is altijd agrariër geweest. Nu ’runt’ hij D’n Aoverstep. „Bij mijn eigen bedrijf was ik erg op mezelf aangewezen en was het keihard werken. Hier zijn we met meer mensen, maar ligt de arbeidsproductiviteitbeduidend lager”, vertelt de gepensioneerde boer met pretlichtjes in z’n ogen.