Beide kampen vinden dat de tegenpartij ongeoorloofde subsidies verstrekt en daarmee de concurrentieverhoudingen in de sfeer van de passagierstoestellen verstoort. In Europa draait het om fabrikant Airbus, die beschikt over vestigingen in Frankrijk, Engeland, Spanje en Duitsland en waaraan het Nederlandse bedrijf Stork materialen verkoopt. De Amerikaanse overheid tracht de belangen van Boeing te beschermen.

Volgens Europees commissaris Mandelson (Internationaal Handelsbeleid) hebben de VS sinds 1992 zo’n 29 miljard dollar (23 miljard euro) gegeven aan laatstgenoemd concern. Het grootste deel daarvan betreft geld van de ruimtevaartorganisatie NASA en van het ministerie van Defensie, bestemd voor onderzoek en ontwikkeling. De EU-landen op hun beurt voorzien Airbus van financiële middelen. Mandelson benadrukt echter: „Dat zijn rentedragende leningen, die worden terugbetaald. Ik heb er vertrouwen in dat wij de WTO-regels niet schenden.” Hij meent dat de Amerikanen gewoon jaloers zijn op het succes van de Europese producent, zo vertelde hij dinsdag op een persconferentie.

Hij stelde verder vast: „Dit wordt waarschijnlijk het grootste, moeilijkste en duurste dispuut in de geschiedenis van de WTO.” Mandelson voegde daaraan toe dat er aan beide zijden van de Oceaan tienduizenden banen zijn gemoeid met de zaak.

De behandeling ervan zal veel tijd vergen. De commissaris voorspelde dat er geen heldere uitspraak uit de bus zal rollen en dat daarna de betrokken partijen alsnog aan de onderhandelingstafel moeten plaatsnemen.

Hij zei verder te hopen dat de ruzie zich beperkt tot de vliegtuigsector. De EU en de VS beloven in een afgelopen maandag gepubliceerde gezamenlijke verklaring dat zij de kwestie inderdaad niet zullen laten escaleren.

Airbus is bezig met de ontwikkeling van de A350. Dat toestel fungeert straks als de tegenhanger van de Boeing 787, een vliegtuig dat relatief kleine aantallen mensen zonder tussenstops over grote afstanden kan vervoeren. De Boeing 787 verschijnt in 2008 op de markt, de A350 pas in 2010. Airbus merkt de 787 aan als „’s werelds meest gesubsidieerde toestel ooit.”

In 1992 maakten de EU en de VS afspraken met elkaar over subsidies voor vliegtuigbouwers. In oktober 2004 zegde Washington die overeenkomst op. Overleg in de voorbije maanden over een nieuwe gemeenschappelijke benadering leverde geen resultaat op.