”Capelse historie. Vroeger hoort erbij”
Auteur: Paul Weyling
Uitgeverij: AVW Vakpers, Capelle aan den IJssel, 2004
ISBN 90 76217 12 2
Pagina’s: 60
Prijs: € 9,95. Na zijn afscheid van het Nederlands voetbalelftal bande hij de voetballerij volledig uit zijn leven. Alles, maar dan ook alles wat herinnerde aan zijn lange voetbalcarrière, werd de deur uitgedaan. Rinus Terlouw (1922-1992) ging voortaan, net als in zijn jeugd, twee keer op zondag naar de kerk. Religie en kerk namen de plaats in van het voetbal. Een beweging die, tot teleurstelling van zijn ouders, in zijn tienerjaren geleidelijk aan andersom had plaatsgevonden.

Het is een stukje uit een van de verhalen die amateur-historicus Paul Weyling schreef voor het kwartaalblad van de Historische Vereniging Capelle aan den IJssel. Een aantal ervan is nu gebundeld in een alleraardigst boekje.

Rinus Terlouw woonde twee huizen verder dan Paul Weyling. Rinus koos voor een (inter)nationale voetbalcarrière, Paul zag meer in het vak van brandweerman, dat hij ruim 37 jaar met plezier heeft uitgeoefend. Nog altijd is hij niet los van brand en brandweer. Hij wijdt er menig verhaal aan, opgediept uit de Capelse historieblaân. De ene keer gaat het over de boerderij van de familie Ooms aan de ’s-Gravenweg, die in 1944 als vergelding voor een door de illegaliteit gepleegde aanslag op het nabijgelegen spoor in brand werd gestoken door de Duitsers. Het gezin met zes kinderen krijgt anderhalf uur de tijd om beddengoed en kleding te verzamelen. De rest nemen de Duitsers mee, waarna de brand erin gaat. Op dezelfde plek betrekt de familie Ooms in mei 1948 een tweede boerderij, met de naam ”Niets zonder Gods zegen”.

Een andere keer verhaalt Weyling van de op onverklaarbare wijze ontstane brand in de Slotshoeve in 1954. Vele jaren later biecht een man vlak voor zijn sterven op dat hij de dader was. Hij zegt een hekel aan boer Schinkel gehad te hebben. Maar kennelijk kan hij niet sterven zonder schoon schip te hebben gemaakt.

Van recenter datum is de teloorgang van de Roode Leeuw, de 266 jaar oude herberg die op zondagavond 5 augustus 2001 in vlammen opgaat. Vijf weken later storten de nog overeind staande muren in. De hele ’s-Gravenweg rouwt om de teloorgang van de Roode Leeuw.

Aangrijpend is het verhaal van het zwaarste spoorwegongeval in Nederland uit de 19e eeuw. Op 15 november 1899 komen bij een botsing tussen twee treinen op de spoorlijn Rotterdam-Gouda, vlak bij het station van Capelle aan den IJssel acht mensen om het leven. Twaalf mensen raken zwaargewond, tientallen lopen minder ernstige verwondingen op. Hun wonden worden gewassen met water dat wordt geschept met hoeden en petten uit de naast de spoorbaan gelegen sloot!

Kruiswoordraadsel
Hoe zit het eigenlijk met de naam Capelle aan den IJssel? Er blijken in de geschiedenis tal van varianten in omloop te zijn geweest: C(K)ap(p)elle aan(op)(a/d)den IJ(Y)s(s)el. Het lijkt wel een kruiswoordraadsel.

Verder blijkt de naam van de Capelse wijk Schollevaar te berusten op een vergissing. De wijk is genoemd naar het Schollevaarseiland en Zevenkamp naar de boerderij met die naam, ooit gekocht door de bezitter voor 77.777,77 gulden (!). Een groot deel van de wijk Schollevaar is echter gebouwd op het grondgebied van boerderij De Zevenkamp, terwijl het verdwenen Schollevaarseiland in het plassengebied lag waar nu de Rotterdamse wijk Zevenkamp is gerealiseerd. Een historische vergissing, aldus Weyling.

Als laatste verhaalt het boekje over het verdwijnen van de Capelse verpleeghuizen Ichtus en Meerhorst. Op die plek verrijst nu het bedrijvenpark Capelle Trade Centre waarvan twee bedrijfsverzamelgebouwen de naam van de verdwenen verpleeghuizen dragen.

Ten slotte doet Weyling de honderdjarige geschiedenis van het Van Dam-orgel (1904-2004) van de dorpskerk uit de doeken en passeren de organisten de revue.

Paul Weyling is een gedreven amateur-historicus. Hier en daar verliest hij zich in wat archaïsch taalgebruik, maar wellicht is dat de historieschrijver eigen. De Capellenaar die zich interesseert in de geschiedenis van zijn of haar IJsseldorp neme en leze.